Chất lượng Y tế cơ sở phải vững như kiềng ba chân

Ngành Y tế đưa ra ba giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng y tế cơ sở, gồm: đào tạo nhân lực, thay đổi cơ chế tài chính và bảo đảm cơ sở trang thiết bị tối thiểu. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Phải tăng quỹ BHYT cho y tế cơ sở

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Thái Bình về y tế cơ sở mới đây của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến được báo cáo về khó khăn lớn nhất của địa phương hiện nay là nguồn kinh phí BHYT dành cho y tế cơ sở còn thấp. Việc thực hiện giao khoán quỹ này đã tạo nên những bất cập lớn cho các cơ sở khám chữa bệnh.

Hiện, Sở Y tế tỉnh Thái Bình đã phê duyệt cho nhiều trạm y tế xã thực hiện 70-80% số danh mục kỹ thuật trong gói dịch vụ y tế cơ bản mà Bộ Y tế ban hành đối với y tế cơ sở, nhưng hầu hết các trạm y tế đều chưa thực hiện được do khó khăn về nguồn kinh phí BHYT, chỉ chiếm 10% số tiền quỹ BHYT của huyện. Khi nguồn kinh phí của BHYT chi cho tuyến cơ sở cao hơn thì người dân sẽ được hưởng quyền lợi nhiều hơn khi thăm khám tại trạm y tế xã, phường.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng nhìn nhận, theo tổ chức Y tế thế giới, Ngân hàng thế giới và các tổ chức quốc tế khác, y tế nước ta đã đầu tư dàn trải về kỹ thuật cao, chi tiêu quá nhiều tiền cho các bệnh viện mà lãng quên y tế cơ sở.

“Hiện nay, gần 70% bệnh nhân khám tại trạm y tế xã nhưng tiền BHYT chỉ chi gần 5% tổng quỹ BHYT, còn lại là chi cho tuyến trên và vượt tuyến khám chữa bệnh. Do vậy, cần đầu tư ra tấm ra món cho y tế cơ sở”, Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh.

Cũng theo người đứng đầu ngành Y tế, tăng cường y tế cơ sở tức là tăng cường phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe khi còn khỏe bệnh, phát hiện bệnh sớm khi có bệnh… khi đó người dân không phải đến bệnh viện đông như hiện nay. Vì vậy, phải thay đổi cơ chế tài chính.

Theo đó, quỹ BHYT dành cho tuyến cơ sở, nhất là tuyến xã phải được đầu tư cao hơn hiện này nhiều lần, thay vì 80% quỹ BHYT của người dân hiện dùng cho khám chữa bệnh tuyến trên, mà chưa ưu tiên nhiều cho dự phòng và chăm sóc sức khỏe.

Phải tăng quỹ BHYT cho y tế cơ sở, nhất là tuyến xã, phường. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Nhân lực y tế và cơ sở vật chất

Theo quy định hiện hành, cán bộ y tế phải có đủ chứng chỉ chuyên môn mới được thực hiện các kỹ thuật, thủ thuật nên nhân viên y tế xã chưa thể đáp ứng được yêu cầu. Một ví dụ từ trạm Y tế xã Quỳnh Trang, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình được Sở Y tế tỉnh đánh giá là trạm y tế xã thu hút được đông bệnh nhân với khoảng 7.000 người/năm, nhưng trạm y tế này mới thực hiện được 60% số danh mục kỹ thuật trong gói dịch vụ y tế cơ bản mà Bộ Y tế ban hành.

BS Bùi Thị Thu, Trưởng trạm y tế xã Quỳnh Trang cho biết, hiện trạm có 5 cán bộ, nhưng chỉ có 1 bác sĩ, 3 y sĩ đa khoa, 1 dược tá.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, chất lượng tuyến y tế cơ sở hiện nay, đặc biệt là trạm y tế xã, phường chưa đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của người dân về chăm sóc, bảo vệ sức khỏe và dự phòng cũng như khám chữa bệnh, nên người dân chưa tin tưởng, dẫn tới xu hướng vượt tuyến, gây quá tải không cần thiết cho tuyến trên, tiêu tốn nhiều tiền của do phải chữa bằng các kỹ thuật cao mà không cần thiết. Mặt khác khi vào viện nhiều cũng tăng nguy cơ lây nhiễm.

Vì vậy, Nghị quyết Trung ương về bảo vệ nâng cao sức khỏe nhân dân, cũng như Nghị quyết của Chính phủ về tăng cường y tế cơ sở sẽ đổi mới toàn diện chất lượng hoạt động của y tế cơ sở để giúp tăng cường hơn nữa công tác chăm sóc sức người dân khi khỏe mạnh, làm sao bớt các nguy cơ mắc bệnh.

Còn nếu bị bệnh thì được phát hiện sớm và được chuyển đến nơi có chất lượng chuyên môn điều trị. Điều này đồng nghĩa với việc giảm thời gian nằm điều trị bệnh, bớt chi phí và đặc biệt chăm sóc sức khỏe về thể lực, trí tuệ, tinh thần, tầm vóc để nâng cao chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của người dân. Đây là những mục tiêu của công tác tăng cường chất lượng y tế cơ sở.

Theo đó, Bộ Y tế sẽ tập trung đào tạo và cơ cấu lại chức danh nguồn cán bộ, thay đổi cơ chế tài chính và bảo đảm cơ sở vật chất trang thiết bị y tế cơ sở.

Câu chuyện về nguồn nhân lực và đầu tư cơ sở trang thiết bị vốn được đề cập nhiều lần trong giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của ngành Y tế, được ví như giải pháp vĩ mô, phải cần thời gian dài. Tuy nhiên, lần này Bộ trưởng Bộ Y tế bày tỏ quyết tâm sẽ đào tạo nguồn cán bộ y tế tuyến cơ sở theo nguyên lý y học gia đình và cơ cấu lại chức danh nguồn cán bộ này, đồng thời cơ sở trang thiết bị y tế không cần đòi hỏi phải lớn như bệnh viện nhưng cũng phải bảo đảm chất lượng tối thiểu khi thực hiện các danh mục kỹ thuật cơ bản được ban hành theo quy định của Bộ Y tế. 

Thúy Hà