Phải định giá đúng những lô đất vàng nghìn tỷ

Chinhphu.vn) – Giá trị sổ sách tài sản trên đất có thể rất thấp, nhưng quyền thuê đất và chuyển nhượng đất sẽ cực kỳ quan trọng và hấp dẫn các nhà đầu tư.

07/11/2018 09:47

Phát biểu tại diễn đàn “Thúc đẩy quá trình cổ phần hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN)” vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức, ông Hoàng Trường Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp-Ban Kinh tế Trung ương, nhấn mạnh việc kiểm toán kết quả định giá doanh nghiệp có ý nghĩa rất lớn trong việc minh bạch hóa, góp phần phòng chống tham nhũng, thất thoát tài sản công trong quá trình thực hiện cổ phần hoá DNNN.

Nhiều chuyên gia nhà quản lý thảo luận tại diễn đàn. VGP/Huy Thắng.

Thực tế cho thấy, giá trị sổ sách tài sản trên đất có thể rất thấp, nhưng quyền thuê đất và chuyển nhượng đất sẽ cực kỳ quan trọng và hấp dẫn các nhà đầu tư.

Ông Giang dẫn chứng về một số vụ việc như, quỹ đất vàng trên đường Lê Duẩn của Công ty Xổ số Kiến Thiết TP.HCM được định giá hơn 800 tỷ đồng, nhưng khi tổ chức đấu giá, thu được gần 2.000 tỷ đồng.

Theo phê duyệt của UBND TP, Hà Nội ngày 1/7/2016, giá trị Tổng công ty thương mại Hà Nội (Hapro) là 4.043 tỷ đồng, bao gồm những vị trí đắc địa (Tràng Thi, Ngô Thì Nhậm, Lê Thái Tổ, Hàng Trống, Cát Linh, Phạm Ngọc Thạch...), cùng các thương hiệu tên tuổi như kem Thủy Tạ, vang Thăng Long, gốm Chu Đậu…

“Việc tổ chức đấu giá nghiêm túc chắc chắn sẽ thu về con số gấp nhiều lần mức giá khởi điểm chủ quan trên”, ông Hoàng Trường Giang lưu ý.

Theo số liệu tại diễn đàn, số lượng DNNN đã giảm mạnh từ hơn 12.000 vào đầu những năm 90 còn 5.600 doanh nghiệp vào năm 2001 và hiện là khoảng 500 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước đang hoạt động trong 11 ngành, lĩnh vực kinh tế. Dự kiến, đến năm 2020, cả nước chỉ còn hơn 100 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước.

Trong đó, Việt Nam đã tiến hành cổ phần hóa nhiều doanh nghiệp quy mô rất lớn như Tập đoàn Cao su Việt Nam, các Tổng công ty: Phát điện 3, Dầu Việt Nam, Điện lực Dầu khí, Lọc hóa dầu Bình Sơn... và đã trở thành những điểm sáng khi mà số lượng cổ phiếu IPO đều được bán hết, nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Về công tác thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong giai đoạn từ năm 2016-tháng 10/2018, đã có các thương vụ lớn như thoái vốn tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn, Công ty cổ phần Sữa Vinamilk... đã thu về gần 160.000 tỷ đồng (gấp hơn 9 lần giá trị sổ sách).

Tuy nhiên, vẫn có không ít DNNN bộc lộ những hạn chế, đồng thời tiến độ cổ phần hoá vẫn còn chậm. Các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đang được giao quản lý và sử dụng một khối lượng tài sản rất lớn nhưng hiệu quả sản xuất kinh doanh còn chưa tương xứng.

Bộ Tài chính cho biết, theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại công văn số 991/TTg-ĐMDN ngày 10/7/2017, năm 2018 phải hoàn thành cổ phần hóa ít nhất 85 doanh nghiệp (bao gồm: 21 doanh nghiệp thuộc danh mục năm 2017 và 64 doanh nghiệp thuộc danh mục năm 2018).

Nhưng đến hết tháng 9/2018 mới cổ phần hóa được 11 doanh nghiệp.

Bộ Tài chính đánh giá, "tiến độ triển khai cổ phần hóa trong 9 tháng đầu năm 2018 như vậy là chậm, có khả năng không đạt được số lượng theo kế hoạch đã đề ra".

Chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ cho rằng cần thực hiện mục tiêu là DNNN thực hiện tốt nhiệm vụ của mình chứ không nên lo vấn đề sở hữu, “cố gắng để nhà nước níu giữ nhiều sở hữu không phải là mục tiêu, cần sớm chấm dứt tình trạng bất bình đẳng giữa các thành phần doanh nghiệp” - ông Lưu Bích Hồ nói.

Chỉ ra những lý do hạn chế, ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp-Bộ Tài chính, cho biết, một số bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước còn chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chấp hành chế độ báo cáo.

Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, còn một số cá nhân, doanh nghiệp vi phạm nguyên tắc thị trường, không công khai, minh bạch thông tin tài chính, cá biệt một số cá nhân lãnh đạo vi phạm pháp luật làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp dẫn đến thua lỗ, mất vốn tại một số dự án.

Giải pháp đồng bộ tối ưu vốn nhà nước

Về giải pháp trong thời gian tới, ông Đặng Quyết Tiến cho rằng, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN.

Về thể chế, trong năm 2019 và năm 2020, hoàn thành việc rà soát, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành các luật sửa đổi, bổ sung liên quan đến DNNN như: Luật Doanh nghiệp; Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; Luật Cán bộ, công chức; Luật Phá sản; Bộ luật Lao động... Ngoài ra, cần khẩn trương ban hành đồng bộ các văn bản hướng dẫn liên quan.

Các Bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước trước ngày 31/12/2018 cần hoàn thành việc phê duyệt hoặc trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quản lý theo đúng quy định.

Cần gắn kết quả việc thực hiện sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN với việc đánh giá trách nhiệm của người đứng đầu; tiếp tục đổi mới công tác bố trí bổ nhiệm, miễn nhiệm đối với người đứng đầu DNNN, quy định rõ trách nhiệm người đứng đầu khi triển khai…

Về quản trị doanh nghiệp, lãnh đạo các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty, DNNN chịu trách nhiệm trong năm 2019 hoàn thành và thực hiện các nhiệm vụ bổ sung hoặc xây dựng ban hành các định mức kinh tế - kỹ thuật đối với các hoạt động của doanh nghiệp làm cơ sở để quản lý, kiểm tra, giám sát doanh nghiệp. Cần rà soát, xác định nhiệm vụ, tập trung vào kinh doanh những ngành nghề kinh doanh chính và những ngành liên quan phục vụ trực tiếp ngành, nghề kinh doanh chính.

Cần xây dựng phương án tổ chức sản xuất kinh doanh, triển khai cơ cấu lại các doanh nghiệp thành viên để thực hiện chuyên môn hóa, phân công, hợp tác, không đầu tư dàn trải, phân tán nguồn lực; tránh cạnh tranh nội bộ theo hướng sáp nhập, hợp nhất các doanh nghiệp thành viên kinh doanh cùng ngành nghề.

Về nhóm giải pháp về giám sát, ông Đặng Quyết Tiến cho rằng, cần bổ sung nội dung kiểm tra, thanh tra trách nhiệm người đứng đầu đơn vị trong việc chấp hành kỷ luật hành chính khi thực hiện kế hoạch cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp; trách nhiệm người đứng đầu trong việc tổ chức, hoàn thành kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh hàng năm.

Bổ sung danh mục thanh tra đối với các doanh nghiệp chậm quyết toán tại thời điểm chuyển từ DNNN sang công ty cổ phần. Cần định kỳ công bố công khai thông tin tiến độ và kết quả thực hiện về cổ phần hóa DNNN, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp (trong đó nêu rõ tên đơn vị hoàn thành, tên đơn vị còn chậm tiến độ) làm cơ sở để đánh giá tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Anh Minh