Xây dựng chính sách xã hội cần sát với nguồn lực thực hiện

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo Trung ương thực hiện Nghị quyết số 70/NQ-CP của Chính phủ về chính sách xã hội, sáng 13/12. Ảnh: VGP/Đình Nam

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Lê Quân cho biết đến hết năm 2018, 1,3 triệu người có công được hưởng trợ cấp thường xuyên. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm còn khoảng 5,35% (giảm 1,35% so với năm 2017), trong đó, bình quân tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm còn dưới 35% (giảm khoảng 5% so với năm 2017). Bình quân tỷ lệ hộ nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vùng dân tộc và miền núi giảm 3-4% so với cuối năm 2017. Đồng thời, cả nước đã thực hiện trợ cấp xã hội hàng tháng và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho hơn 2,8 triệu người...

Số người tham gia bảo hiểm xã hội là 14,63 triệu người, chiếm 26,55% lực lượng lao động, tăng 810 nghìn người so với năm 2017. Số người tham gia bảo hiểm xã hội thất nghiệp ước đạt 12,54 triệu người, chiếm 22,75% lực lượng lao động, tăng 764 nghìn người so với cùng kỳ năm 2017.

Hệ thống chính sách, pháp luật tiếp tục được hoàn thiện theo hướng mở rộng hơn quyền được hưởng và mức hưởng các chế độ ưu đãi xã hội, phúc lợi xã hội, an sinh xã hội cho người dân. Nguồn lực thực hiện được tăng cường, nguồn vốn cho việc triển khai thực hiện được Chính phủ, các địa phương ưu tiên bố trí, xã hội quan tâm, đóng góp, huy động. Đời sống vật chất tinh thần của người có công và gia đình, người nghèo, dân tộc thiểu số, các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục được cải thiện. So với kế hoạch hành động của Chính phủ ban hành trong Nghị quyết 70, đến nay đã hoàn thành 19/22 đề án, 3 đề án đang triển khai.

Tuy nhiên, theo nhiều đại biểu, công tác triển khai thực hiện Nghị quyết 70 chưa đồng đều ở các bộ, ngành, địa phương. Đời sống của một bộ phận người có công, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vẫn rất khó khăn.

Một số mục tiêu của Nghị quyết 15 khó có khả năng đạt được vào năm 2020, như: tỷ lệ việc làm trong nông nghiệp; tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; tỷ lệ lao động qua đào tạo; tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Bên cạnh đó, mục tiêu tích hợp chính sách còn chậm, công tác phối kết hợp giữa các cơ quan, ban ngành còn bất cập dẫn đến nguồn lực phân tán, lồng ghép không hiệu quả; hệ thống văn bản quy định và hướng dẫn thực hiện chính sách còn chồng chéo... 

Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thị Minh kiến nghị: Trong thực tiễn cần sơ kết Nghị quyết 15, Nghị quyết 70 để rà soát, điều chỉnh, tạo mạng lưới an sinh, bởi có những chính sách từ địa phương phản ánh không còn phù hợp. Nhiều chính sách xã hội nhưng tản mát nên cần tập trung về một đầu mối.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành lưu ý tới những vấn đề xã hội mới nảy sinh. Trong đó, có vấn đề hiện nay, chỉ số Gini (biểu thị độ bất bình đẳng trong thu nhập trên nhiều vùng miền, tầng lớp xã hội) của Việt Nam đã tăng, điều này có nghĩa chênh lệch giàu - nghèo giữa các nơi ngày càng xa. Ngoài ra, đã xuất hiện đối tượng yếu thế mới trong xã hội, đó là tình trạng nhiều người lớn và trẻ em có biểu hiện rối loạn cảm xúc, trầm cảm, tự kỷ ngày càng gia tăng... nếu không quan tâm, có chính sách hỗ trợ sẽ gây lên hậu quả lớn. 

Theo Phó Thủ tướng, thời gian qua, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện nghiêm các Nghị quyết 15 và 70 nhưng do mục tiêu trung hạn đề ra cao, điều kiện thực hiện, nguồn lực còn hạn chế nên phần lớn các chương trình chưa đạt được kế hoạch đề ra. Thời gian tới, các bộ ngành khi xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể rõ ràng, căn cứ vào nguồn lực thực tế để thực hiện.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ LĐTBXH chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan chuẩn bị tổng kết các Nghị quyết 15 và 70; lập tổ công tác rà soát việc thực hiện các chế độ, chính sách có liên quan, phân định rõ các chính sách hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp cho người dân.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam tiếp tục củng cố, tăng cường thêm nhiều hình thức bảo hiểm xã hội tự nguyện; sử dụng cơ sở dữ liệu bảo hiểm xã hội để hoàn thiện, hình thành cơ sở dữ liệu về an sinh xã hội.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục nắm vai trò chủ đạo trong việc huy động các nguồn lực từ các đoàn thể xã hội và cộng đồng, trên tinh thần phát huy chủ động nhưng sử dụng tập trung kết hợp với nguồn ngân sách nhà nước để trợ giúp xã hội hiệu quả hơn.

Đình Nam