Làm sao để giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số thoát 'trũng'

Học sinh trường tiểu học Đắk Plao, huyện Đắk G'long, tỉnh Đắk Nông. Ảnh: VGP/Đình Nam

Đây là những vấn đề đặt ra trong Hội thảo đánh giá việc thực hiện chính sách giáo dục và đào tạo đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, ngày 10/5, tại Đắk Nông.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đánh giá hiện nay hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được đầu tư xây dựng cơ bản đáp ứng nhu cầu dạy, học. Tỷ lệ huy động học sinh đến trường tăng cao, tỷ lệ bỏ học giữa chừng giảm mạnh.

Ngành giáo dục đã triển khai việc giảng dạy tiếng dân tộc thiểu số trong nhà trường tại 22 tỉnh thành với 6 thứ tiếng, gồm: Mông, Chăm, Khmer, Gia rai, Ba na, Ê đê. Công tác xóa mù chữ, tăng cường tiếng Việt cho học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số được chú trọng. 

Chất lượng giáo dục đại trà được cải thiện, nâng cao rõ rệt. Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú đã khẳng định được vị thế, hiệu quả bằng việc đào tạo ra nhiều học sinh có trình độ, năng lực tốt.

Tuy nhiên, giáo dục đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vẫn còn nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất còn hạn chế. Nhiều nơi thiếu giáo viên đứng lớp ở các cấp học, đặc biệt là cấp học mầm non. Trang thiết bị, dụng cụ tại nhiều trường học đã xuống cấp nhưng chưa được sửa chữa. Cơ chế, chính sách cho giáo viên vùng đặc biệt khó khăn vẫn chưa thực sự phù hợp với thực tế. Việc thực hiện chính sách sáp nhập, tinh giản hệ thống trường, lớp hiện nay phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, cần sớm được giải quyết… Chưa kể, tình trạng di dân tự do tại khu vực Tây Nguyên khiến số học sinh tăng đột biến gây áp lực rất lớn cho các cơ sở giáo dục địa phương.

Các đại biểu đã thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến thiết thực liên quan đến việc huy động các nguồn lực cho giáo dục, đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.  Các giải pháp phổ cập xóa mù chữ. Chính sách giáo dục đào tạo đối với đồng bào dân tộc Mông. Đảm bảo nhu cầu học tập đối với các khu vực dân di cư không theo quy hoạch. Phân luồng học sinh sau cấp trung học cơ sở. Công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục là người đồng bào dân tộc thiểu số…

Ông Đỗ Văn Chiến, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho rằng các chính sách giáo dục đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cần sát với thực tế và được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Đơn cử như việc thực hiện sáp nhập, tinh giản hệ thống trường lớp; hoạt động của các trường phổ thông dân tộc nội trú, chính sách cử tuyển, mô hình giáo dục nội trú…

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định ngành giáo dục sẽ tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung và kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số chính sách giáo dục đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo hướng thiết thực, hiệu quả. Việc xây dựng, thực hiện các chính sách giáo dục đối với khu vực này sẽ được giám sát bởi Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.

Các trọng tâm bao gồm: Nâng cao chất lượng giáo dục, nguồn nhân lực, giải quyết tình trạng học sinh bỏ học, tình trạng thiếu giáo viên triền miên ở một số tỉnh, tình trạng tái mù chữ và giáo viên được đào tạo chưa bài bản ở một số địa phương…

“Việc phát triển giáo dục, đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sẽ giúp các em học sinh có cơ hội học tập, hòa nhập với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Chúng tôi coi đây là nền tảng, cơ sở để giải quyết các vấn đề khác của khu vực này, từ phát triển kinh tế - xã hội đến củng cố quốc phòng – an ninh. Phát triển giáo dục được coi là gốc rễ của vấn đề”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chia sẻ.

MK