Để thúc đẩy kinh tế hợp tác phát triển bền vững hơn

Phần lớn HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp - Ảnh minh họa

Ngày 4/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến đối với dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Luật HTX 2003 còn nhiều hạn chế

Tờ trình của Chính phủ cho biết, Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2003 đã tạo điều kiện cho các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển so với trước đây nhưng đã bộc lộ nhiều hạn chế cơ bản. Cụ thể, Luật chưa thể hiện rõ bản chất tổ chức HTX, sự khác biệt giữa tổ chức HTX với doanh nghiệp và tổ chức xã hội-từ thiện, chưa làm thật rõ lợi ích và vai trò người chủ của xã viên khi tham gia, đó là lấy lợi ích của xã viên làm mục tiêu cho hoạt động và phát triển của HTX …

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cho biết, qua khảo sát thực tế, khu vực kinh tế HTX phát triển chưa thực sự vững chắc, còn gặp nhiều khó khăn. Tính chất phục vụ xã viên chưa được nổi bật, các quy định về chính sách ưu đãi còn thiếu hoặc chưa được hướng dẫn thực hiện.

“Thêm vào đó, công tác quản lý nhà nước đối với HTX còn nhiều bất  cập, hệ thống bộ máy chưa được xác định rõ và tổ chức hợp tác thống nhất một đầu mối… Vì vậy, việc ban hành Luật HTX sửa đổi để bảo đảm thực hiện quản lý nhà nước về HTX có hiệu quả, thúc đẩy kinh tế hợp tác phát triển lành mạnh, bền vững đúng với bản chất và mục đích thành lập”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Hà Văn Hiền nhấn mạnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận cho rằng một trong những nguyên nhân làm cho HTX kém phát triển là nhận thức của một bộ phận không nhỏ coi kinh tế hợp tác như cái gì đó yếu thế, nhỏ bé. Chính nhận thức này tác động đến sự phát triển của HTX. Bên cạnh đó, bản thân người trong cuộc cũng loay hoay, góp vốn, góp đất như thế nào, lo mất, lo thiệt…

Còn nhiều nội dung cần làm rõ

Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Đình Đàn tán thành mục tiêu sửa đổi lần này nhưng băn khoăn về quan hệ sở hữu khi thành viên HTX vừa là chủ sở hữu, vừa là khách hàng.

Tính đến ngày 1/7/2008, cả nước có 14.500 HTX, trong đó 6.372 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (chiếm 43,9%), tập trung nhiều nhất ở đồng bằng sông Hồng với 3.155 HTX, chiếm gần 50% số HTX nông nghiệp của cả nước. Có 4.744 HTX công nghiệp (chiếm 32,7%) và chỉ có 59 HTX hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp (chiếm 0,4%)…

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển bày tỏ, chúng ta có rất nhiều loại hình HTX nên xây dựng được một luật chung bao quát, thể hiện được đường lối quan điểm của Đảng và những điều cốt tử với mọi loại hình HTX là điều rất khó.

Còn Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu đặt vấn đề: “Chúng ta phải tính đến những yếu tố mới của tình hình thực tế hiện nay để có những điều chỉnh kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX phát triển”.

Hiện, vẫn còn một số vấn đề còn nhiều ý khiến khác nhau như HTX có được thành lập công ty, góp vốn, mua cổ phần hay không; về bản chất tổ chức HTX và chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển HTX.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Nguyễn Đức Kiên lưu ý cơ quan soạn thảo tiếp thu các ý kiến đóng góp, chỉnh lý lại nội dung, cấu trúc của Luật cho thích hợp.

“Còn nhiều nội dung, quy định cần được làm rõ, nghiên cứu sâu hơn. Do đó, cần thiết tổ chức hội nghị, hội thảo để làm rõ, trước khi trình ra Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 8”, Phó Chủ tịch Nguyễn Đức Kiên nêu rõ.

Lê Sơn