Thủ tướng: Thông qua nghệ thuật để xây dựng một tâm hồn có chiều sâu, có vẻ đẹp cho dân tộc

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Tham dự buổi lễ có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cùng lãnh đạo một số bộ, ngành.

Lễ trao danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân” (NSND), “Nghệ sĩ Ưu tú” (NSƯT) diễn ra trong không khí cả nước phấn khởi chào mừng kỷ niệm 74 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Đây là phần thưởng cao quý nhất mà Đảng, Nhà nước dành tặng cho những tấm gương tiêu biểu của đội ngũ văn nghệ sĩ trong cả nước.

“Các nghệ sĩ thực sự là những ngôi sao chiếu sáng bầu trời nghệ thuật của Việt Nam thân yêu của chúng ta”, Thủ tướng phát biểu tại buổi lễ.

Nghệ thuật, văn hóa là giá trị tâm hồn của một dân tộc. Trong nhiều năm qua, anh chị em văn nghệ sĩ bỏ ra nhiều trí tuệ, mồ hôi và cả máu xương để xây dựng các giá trị tinh thần của Việt Nam. Từ đó góp phần vào thắng lợi của cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do, thống nhất đất nước và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đảng, Nhà nước và nhân dân trân trọng ghi nhận và đánh giá cao tinh thần lao động sáng tạo của các thế hệ văn nghệ sĩ - những người đã góp phần củng cố, chấn hưng và làm vinh quang nền nghệ thuật nước nhà thời gian qua.

Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Qua báo cáo công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9 của Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Ngọc Thiện, Thủ tướng đánh giá cao sự chuyên nghiệp, nghiêm túc, minh bạch trong việc lựa chọn, xét duyệt danh hiệu NSND, NSƯT lần này.

Độ tuổi nghệ sĩ đa dạng, từ 30 đến 92 tuổi. Đây là tín hiệu đáng mừng, chứng tỏ tài năng nghệ thuật, sự đóng góp, cống hiến của các nghệ sĩ ở các lứa tuổi khác nhau và có tính kế thừa qua các thế hệ.

Các nghệ sĩ được trao danh hiệu đến từ khắp vùng miền của cả nước, từ nhiều dân tộc anh em như Kinh, Thái, Mường, Tày, Nùng, H’Mông, Ê Đê, đến Jơ Rai, Khmer.

Ảnh VGP/Quang Hiếu

Thủ tướng nhìn nhận, cùng với các nghệ sĩ khác, các nghệ sĩ được trao danh hiệu ngày hôm nay sẽ là những cánh chim đầu đàn gìn giữ, phát triển và lan tỏa giá trị văn hóa, nghệ thuật đến đồng bào ta ở trong và ngoài nước và đến với các bạn bè quốc tế. Đây là điều hết sức đáng trân trọng, trong điều kiện đời sống vẫn còn khó khăn, vất vả.

Các nghệ sĩ được trao danh hiệu là đại diện tiêu biểu của nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau, từ âm nhạc, điện ảnh, phát thanh-truyền hình, sân khấu, bao gồm cải lương, chèo, tuồng, dân ca kịch, kịch nói, múa rối, xiếc, thiết kế sân khấu, múa… Đây là những lĩnh vực nghệ thuật chủ đạo, vừa hiện đại, vừa truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

391 nghệ sĩ được vinh danh hôm nay đã vượt qua một quy trình lựa chọn chặt chẽ, sáng tạo, xét trên những cống hiến thực tế của các nghệ sĩ.

“Các đồng chí thực sự là những viên ngọc quý của đất nước”. Thủ tướng cho rằng, đây cũng là dịp chúng ta cùng suy nghĩ về việc thông qua nghệ thuật để xây dựng một tâm hồn có chiều sâu, có vẻ đẹp cho dân tộc. Sự nghiệp phát triển văn hóa nói chung, nghệ thuật nói riêng của đất nước ta trong thời gian qua đã có nhiều bước tiến quan trọng, nhưng cũng còn có không ít khó khăn, thách thức và cả những hạn chế mà chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận và sớm có các giải pháp kịp thời.

Ảnh VGP/Quang Hiếu

Văn hóa chính là sức mạnh nội sinh quan trọng

Ngày nay, cùng với quá trình hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế, bùng nổ của các phương tiện truyền bá sản phẩm nghệ thuật, công nghệ giải trí đang làm thay đổi phương cách truyền tải nghệ thuật và văn hoá cảm thụ. Hiện tượng suy thoái văn hóa của một bộ phận xã hội cũng như cán bộ; chạy theo thương mại, giật gân, thậm chí bóp méo lịch sử trong sáng tác và biểu diễn, đặt ra cho cộng đồng văn nghệ sĩ Việt Nam một câu hỏi lớn là: Qua nghệ thuật của mình, chúng ta có thể làm gì để cho tâm hồn văn hóa dân tộc ngày càng đẹp, càng sáng hơn? “Là nghệ sĩ, các đồng chí có thể ảnh hưởng lên giá trị của xã hội thông qua các tác phẩm của mình. Vì xã hội tin yêu các nghệ sĩ”, Thủ tướng nói. Nhưng khả năng ảnh hưởng ấy cũng đi đôi với trách nhiệm xã hội lớn lao. Các tác phẩm của chúng ta có thể nâng cao giá trị, chuẩn mực xã hội lên, phê phán cái xấu, tôn vinh cái đẹp, góp phần xây dựng một Việt Nam ngày càng nhân văn hơn.

Thủ tướng cho rằng, kỷ luật, trách nhiệm, tự trọng, chính trực, không ngừng sáng tạo phải là nét nhận dạng văn hóa chung của mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là đối với các nghệ sĩ và từ đó là sợi chỉ vô hình gắn kết nét đẹp truyền thống lịch sử, bản sắc của 54 dân tộc anh em.

Ảnh VGP/Quang Hiếu

Cần phải xác định rõ các tiêu chuẩn cao về văn hóa và các giá trị đạo đức xã hội, lối sống cho người Việt Nam thông qua các tác phẩm văn hóa đặc sắc thể hiện giá trị chân thiện mỹ, lịch sử hào hùng, tự hào dân tộc. Phải được thẩm thấu và lan tỏa mỗi ngày để văn hoá này được ngấm vào tâm hồn và tạo ra khí phách Việt Nam.

Rõ ràng, bối cảnh và tình hình đất nước trong thời gian tới đây đặt ra nhiệm vụ rất quan trọng cho nghệ thuật Việt Nam và đội ngũ văn nghệ sĩ cách mạng chính là lực lượng tiên phong.

Ảnh VGP/Quang Hiếu

Để xây dựng và phát triển tốt văn hóa và con người Việt Nam thì cần nhất là hoàn thiện các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam; tạo môi trường và điều kiện để phát triển về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn. Từ đó, văn hóa mới trở thành nền tảng đích thực cho hội tụ - kết nối tinh hoa khoa học kỹ thuật, tạo sức hút đối với quốc tế và nền tảng cho phát triển kinh tế, đặc biệt là ngành công nghiệp văn hóa và ngành du lịch, để tạo ra sự khác biệt, một thương hiệu cho Việt Nam.

Văn hóa chính là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thủ tướng trao Bằng chứng nhận NSND cho các nghệ sĩ. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Trước yêu cầu và bối cảnh giai đoạn phát triển mới, Thủ tướng đề nghị Bộ VHTT&DL tiếp tục rà soát các quy định pháp luật có liên quan về xét tặng đối với 2 danh hiệu nêu trên; sớm nghiên cứu, đề xuất, trình sửa đổi, bổ sung Nghị định số 89/2014/NĐ-CP của Chính phủ theo hướng phù hợp với thực tiễn; điều kiện, quy trình xét duyệt, bảo đảm minh bạch, công bằng, nhanh chóng và thuận lợi cho các nghệ sĩ; chế độ chính sách và ưu đãi cho các nghệ sĩ được tốt hơn.

Đồng chí Võ Văn Thưởng trao danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú cho các nghệ sĩ. Ảnh VGP/Quang Hiếu

Thủ tướng đề nghị các nghệ sĩ liên tục tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trí tuệ, bản lĩnh, kế thừa và phát huy truyền thống vinh quang của Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo của Đảng; luôn sáng tạo nghệ thuật mang tầm thời đại, xây dựng nền nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, lan tỏa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.

Tại buổi lễ, Thủ tướng đã chia sẻ về Nghệ sĩ Trần Hạnh, ở độ tuổi 90 vẫn giữ được cho mình tâm sáng, lòng trong và trái tim vị nghệ thuật, vị nhân sinh, một điều trân quý, đáng học tập./.

Đức Tuân