Tháo gỡ nút nghẽn để doanh nghiệp gia tăng hoạt động sáng tạo

Hội thảo trực tuyến về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2020

Đây là đánh giá được chuyên gia quốc tế nêu tại hội thảo trực tuyến về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2020 do Bộ Khoa học và Công nghệ và Tổ chức Sở hữu Trí tuệ thế giới (WIPO) tổ chức.

Việt Nam đang tiến gần đến nhóm 40 quốc gia, nền kinh tế dẫn đầu về chỉ số Đổi mới sáng tạo. So với năm 2019, năm nay chỉ số về các sản phẩm sáng tạo tăng 9 bậc; chỉ số hợp tác viện trường-doanh nghiệp tăng 10 bậc; chỉ số Số công bố bài báo khoa học và kĩ thuật tăng 13 bậc; năng lực hấp thụ tri thức tăng 13 bậc. Trong nhóm chỉ số đầu vào tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo Việt Nam tiếp tục tăng 1 bậc.

Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, việc Việt Nam giữ được thứ 42/131 quốc gia và nền kinh tế là nỗ lực của toàn hệ thống trong việc thực hiện Nghị quyết của Chính phủ. Điểm rõ nhất có thể thấy, hàng loạt viện nghiên cứu của doanh nghiệp tư nhân, trung tâm đổi mới sáng tạo được hình thành trong thời gian gần đây. Sự thay đổi này tích hợp và được đánh giá khách quan thông qua chỉ số GII của Việt Nam tăng liên tục, từ vị trí 59 năm 2016 nâng lên 42 trong năm 2019 và 2020.

"Trong bối cảnh khó khăn của năm 2020, khi nền kinh tế các quốc gia đều bị ảnh hưởng bởi COVID-19, Việt Nam nổi lên như một hình mẫu về chống dịch và tích lũy kết quả nghiên cứu đổi mới sáng tạo trong nhiều năm, đưa ra giải pháp về khoa học công nghệ", Thứ trưởng Bùi Thế Duy nói. Một chỉ số đáng bất ngờ, 6 tháng đầu năm 2020, dù giãn cách vì COVID-19 nhưng lượng đơn sở hữu trí tuệ, bằng phát minh sáng chế tăng và số bằng được công nhận của Việt Nam cũng tăng hơn so với năm 2019.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy đánh giá, trong thành công này WIPO đã vào cuộc quyết liệt, giúp Việt Nam hình thành mạng lưới IP Hub thúc đẩy các sáng chế tại các trường đại học và doanh nghiệp, viện nghiên cứu.

Ông Sacha Wunsch-Vincen, Chuyên gia cao cấp của WIPO, tác giả báo cáo GII 2020 cho rằng, nhìn tổng quan các trụ cột sẽ thấy Việt Nam tích hợp được các điểm tương đồng trong đầu tư cho nhân lực, chi phí vào R&D, xuất khẩu công nghệ cao... Cùng với đó, trình độ phát triển của doanh nghiệp có sự gia tăng vượt bậc góp phần quan trọng vào việc nâng hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam.

Để có thể duy trì và tiếp tục nâng hạng, ông Sacha cho rằng, Việt Nam cần xác định đâu là nút thắt nghẽn phải tháo gỡ để các doanh nghiệp tư nhân có thể tăng đầu tư cho nghiên cứu và gia tăng hoạt động sáng tạo của họ. Hợp tác giữa trường-viện nghiên cứu, phát triển các cụm nghiên cứu... cũng là yếu tố quan trọng để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. "Cần chi tiêu nhiều hơn vào đổi mới sáng tạo, R&D của doanh nghiệp", ông Sacha nói.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho rằng, từ dữ liệu về GII sẽ giúp đánh giá chính sách, đưa ra những thay đổi một cách khoa học, khách quan hơn. Vì vậy, Thứ trưởng Bộ KH&CN đề nghị các bộ, ngành thời gian tới liên tục lưu trữ, cập nhật dữ liệu để phục vụ cho việc điều hành của Chính phủ và các bộ, ngành. Mục tiêu để chính sách theo kịp, thúc đẩy đầu tư cho khoa học công nghệ, tích hợp các kết quả nghiên cứu, phát triển của doanh nghiệp vào chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Thứ trưởng đề xuất các chuyên gia WIPO giai đoạn tới cùng với Việt Nam đánh giá lại toàn diện chỉ số đổi mới sáng tạo 10 năm qua. Qua đó đánh giá chính sách đổi mới sáng tạo để có những đề xuất đổi mới.

Thu Cúc