Kiến nghị giải pháp về phát triển năng lượng tái tạo

Đây là nội dung chính tại Diễn đàn “Nghị quyết 55-NQ/TW và các giải pháp thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo Việt Nam” và “Trao chứng nhận dự án năng lượng tái tạo tiêu biểu Việt Nam 2020” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp (VCCI) phối hợp với Hội đồng tư vấn Khoa học, Giáo dục và Môi trường (Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam) tổ chức chiều ngày 28/10.

Theo ông Đỗ Đức Quân, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương, ngày 11/2/2020 Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đặt ra mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo (NLTT) trong tổng cung năng lượng sơ cấp đạt khoảng 15-20% vào năm 2030 và 25-30% vào năm 2045.

Toàn cảnh Diễn đàn. Ảnh: VGP/ Toàn Thắng

Ông Quân cho biết để đạt được mục tiêu này, Bộ Công Thương đã tham mưu trình Chính phủ ban hành các cơ chế khuyến khích phát triển điện gió, điện sinh khối, phát điện từ chất thải rắn và điện mặt trời.

Theo đó, áp dụng giá mua ưu đãi cố định trong 20 năm (điện gió trên bờ: 8,5 US cent/kWh, điện gió ngoài khơi 9,8 US cent/kWh áp dụng cho các dự án có ngày vận hành thương mại trước ngày 1/11/202, điện sinh khối công nghệ đồng phát nhiệt điện: 7,03 US cent/kWh, điện sinh khối khác: 8,47 US cent/kWh; công nghệ đốt rác phát điện: 10,05 US cent/kWh, điện mặt trời 9,35 US cent/kWh áp dụng cho các dự án có ngày vận hành thương mại trước 1/7/2019) và 7,09 US cent/kWh điện mặt trời mặt đất, 7,69 US cent/kWh điện mặt trời nổi, 8,38 US cent/kWh điện mặt trời mái nhà áp dụng cho các dự án điện mặt trời vào vận hành trong giai đoạn từ 1/7/2019 đến 31/12/2020.

Cùng với đó là ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, thuế VAT, thuế sử dụng đất ở mức cao nhất theo quy định hiện hành.

Về hiện trạng phát triển NLTT, đại diện Bộ Công Thương cho biết, tính đến hết tháng 9/2020 tổng công suất lắp đặt điện gió đạt 485 MW, điện mặt trời đạt 5.829 MW, điện sinh khối đạt 169 MW chiếm khoảng 11,2% tổng công suất lắp đặt toàn quốc.

Về sản lượng, tính đến hết tháng 9/2020, điện sản xuất từ điện gió đạt 630 triệu kWh, điện mặt trời đạt 7.274 triệu kWh, điện sinh khối đạt 303 triệu kWh chiếm khoảng 4,4% tổng sản lượng điện sản xuất toàn quốc.

Riêng đối với điện mặt trời mái nhà, tính đến ngày 14/10/2020 đã có trên 57.000 hệ thống được lắp đặt với tổng công suất 1.747 MWp.

Ông Quân chia sẻ, trong thời gian tới theo kinh nghiệm của các nước phát triển trong lĩnh vực NLTT, để có thể phát triển NLTT mạnh mẽ, bền vững, cần tập trung vào các nội dung chính là: Chính sách, hạ tầng truyền tải và điều độ vận hành hệ thống điện.

Theo ông Nguyễn Văn Vy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, khi nền kinh tế tiếp tục mở rộng, nhu cầu nguồn năng lượng sơ cấp của Việt Nam dự kiến ​​sẽ tăng bình quân 4,6%/năm, từ 105 MTOE (triệu tấn dầu tương đương) năm 2020 lên 321 MTOE vào năm 2045. Chủ yếu là nhu cầu than và khí đốt tronglĩnh vực phát điện và các sản phẩm dầu trong ngành giao thông vận tải.

Dẫn ra số liệu trong gần mười năm qua, sản lượng điện sản xuất đã tăng hơn 2,3 lần, từ 101,4 tỷ kWh vào năm 2010 lên gần 235 tỷ kWh vào năm 2019, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho biết, sản lượng điện của Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng nhanh, với tốc độ trung bình là 5,6%/năm, từ 245 tỷ kWh năm 2020 lên 950 tỷ kWh vào năm 2045.

“Mặc dù tỉ lệ sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất điện dự báo giảm nhưng các nguồn nhiên liệu hóa thạch (than và khí đốt) vẫn chiếm tỉ trọng lớn. Điều này sẽ gây áp lực lớn lên nguồn tài nguyên thiên nhiên đang cạn kiệt, nhu cầu nhập khẩu nhiên liệu cho sản xuất điện ngày càng tăng sẽ ảnh hưởng lớn đến biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng. Do đó, việc phát triển NLTT cần được quan tâm để phát triển nhanh trong thời gian tới”, ông Vy nhấn mạnh

Thời gian qua, Nhà nước cũng đã ban hành các chính sách và cơ chế để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo như Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo, cơ chế hỗ trợ giá mua điện sinh khối, mặt trời, gió cũng như gia tăng bổ sung vào quy hoạch điện các dự án điện gió, điện mặt trời và chuẩn bị cho cơ chế đấu thầu điện mặt trời, điện gió trong giai đoạn tới.

Mặc dù năng lượng tái tạo mang lại nhiều lợi ích nhưng hiện nay vẫn chưa được phát triển nhanh, rộng tại Việt Nam. Nguyên nhân là bởi nhà đầu tư còn gặp phải nhiều rào cản như: Rào cản về thể chế; rào cản pháp lý; rào cản đầu tư; rào cản kỹ thuật; rào cản thương mại; rào cản thị trường và rào cản nhân lực kỹ thuật.

Tại diễn đàn, đại diện các bộ, ban, ngành, chuyên gia và nhà đầu tư đã chia sẻ các nội dung liên quan tới chính sách phát triển hạ tầng bền vững và nâng cao nội lực ngành công nghiệp chế tạo, dịch vụ về năng lượng; chuyển dịch cơ cấu năng lượng gắn với phát triển năng lượng bền vững; xu hướng công nghệ trong lĩnh vực năng lượng trên thế giới và khả năng ứng dụng tại Việt Nam; thúc đẩy hợp tác quốc tế và nâng cao năng lực hoạch định chính sách phục vụ phát triển bền vững ngành năng lượng tái tạo Việt Nam,… góp phần thúc đẩy thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cũng tại Diến đàn, Ban Tổ chức đã trao chứng nhận dự án năng lượng tái tạo tiêu biểu Việt Nam 2020 cho 11 dự án NLTT tiêu biểu đã đi vào hoạt động

Những dự án được vinh danh không chỉ hướng đến lợi ích cộng đồng, cũng như hiệu quả kinh tế có thể mang lại mà còn vượt qua các tiêu chí chọn lọc khắt khe về môi trường, thiết kế, kỹ thuật…. Đây cũng là sự ghi nhận đối với những đóng góp của các án này với cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế- xã hội địa phương và đất nước.

Toàn Thắng