Điều trị thành công cho bệnh nhân xoay 2 chân ra ngoài

Bệnh nhân đi lại rất khó khăn trước khi được phẫu thuật. Ảnh: VGP/Lan Hương

Bệnh nhân là nam thanh niên, 20 tuổi, quê Lạng Sơn, bị viêm cột sống dính khớp biến dạng nặng.

Theo lời kể của gia đình, từ khi 4 tuổi, bệnh nhân đã không giống những đứa trẻ bình thường. Khớp gối bị cứng, không gập vào được, phải bước đi lê trên mặt đất. Gia đình đã đưa bệnh nhân đến một cơ sở y tế để điều trị. Trải qua cuộc phẫu thuật lần thứ nhất vào năm 4 tuổi nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm, những bước đi ngày càng khó khăn, bệnh nhân không thể đạp xe đến trường như các bạn.

Đến năm 15 tuổi, bệnh nhân tiếp tục trải qua một cuộc phẫu thuật khớp gối bên phải. Sau mổ, bệnh nhân thấy chân đau, không vận động nhiều nên các cơ bị teo và nằm liệt giường. Mọi sinh hoạt cá nhân của bệnh nhân đều nhờ sự trợ giúp của gia đình. Nằm một chỗ hơn 1 năm, gia đình đã quyết tâm đưa bệnh nhân đi tập phục hồi chức năng. Sau một thời gian, bệnh nhân đã tự đi được nhờ chiếc gậy.

Tháng 11/2020, gia đình đã đưa bệnh nhân đến Bệnh viện Trung ương quân đội 108 để khám và điều trị. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm cột sống dính khớp. Mặc dù, Bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị nhiều ca viêm cột sống dính khớp nhưng đây là ca đầu tiên viêm cột sống dính khớp biến dạng nặng nề, khác thường. Hai chân biến dạng, xoay cả hai chân ra ngoài, chân phải dạng 90 độ, chân trái dạng khoảng 80 độ. Bệnh nhân viêm cột sống dính khớp thông thường vẫn có thể đi được hoặc dùng nạng, nhưng trường hợp này phải dùng gậy chống để đu người ra phía trước.

TS. Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật khớp, cho biết “chúng tôi mổ và thay khớp háng 2 chân đồng thời cho bệnh nhân và lựa chọn đường mổ trước – ngoài, đây không phải là đường mổ thông thường.

Với trường hợp của bệnh nhân Q, chúng tôi lựa chọn đường mổ trước – ngoài để có thể quan sát được hết bờ ổ cối, cổ xương đùi dính chặt, giúp đảm bảo cắt xương, lắp khớp chính xác nhất cũng như kiểm soát tốt phần mềm mặt trước và mặt ngoài khớp háng.

Bên cạnh khó khăn về xương thì phần mềm xơ cứng cũng là yếu tố cần tính đến khi lên kế hoạch phẫu thuật. Khớp háng của bệnh nhân dính từ lâu, phần mềm co rút nên khi thay khớp phải làm sao cân bằng phần mềm tốt đảm bảo khớp nhân tạo thật vững, để sau mổ, bệnh nhân vẫn vận động bình thường”.

Sau gần 2 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân bắt đầu chập chững những bước đi đầu tiên. Ảnh VGP/ Lan Hương

TS. Dũng cũng cho biết thêm, tiên lượng ca bệnh sẽ khó khăn nên các bác sĩ phải chuẩn bị, tính toán rất kỹ lưỡng. Trước hết, chân của bệnh nhân khuỳnh rất rộng, không vào được lồng CT nên không thể chụp được CT để đánh giá hết cấu trúc và biến dạng xương. Vì vậy, các bác sĩ phải hoàn toàn dựa vào kinh nghiệm trên những phim X-quang thông thường.

Ngoài ra, bệnh nhân không thể nằm nghiêng được do khớp háng cứng ở tư thế dạng nên các bác sĩ phải tính toán, kê kích bàn mổ để làm sao có thể cố định vững bệnh nhân ở tư thế nghiêng. Thậm chí trước mổ các bác sĩ đã nằm thử trên bàn mổ xem kê như thế nào và cách đặt làm sao để có thể mổ được cho bệnh nhân.

Rất may mắn, sau mổ, hai chân và khớp háng của bệnh nhân duỗi thẳng, cổ chân, khớp gối và khớp háng không có dấu hiệu tổn thương thần kinh. Sau 2 ngày phẫu thuật, bệnh nhân đã đứng lên được và gần 2 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân bắt đầu chập chững những bước đi đầu tiên. 

Hiện, bệnh nhân tiếp tục được chăm sóc, tập luyện tích cực.

“Từ trước đến giờ, em chưa được tự đi lần nào, toàn phải đi bằng gậy. Bây giờ tự bước đi trên đôi chân của mình nên em rất vui. Em hy vọng đi như người bình thường để phụ giúp ba mẹ”, bệnh nhân xúc động chia sẻ khi lần đầu tập bước trên đôi chân của chính mình.

Hiền Minh