Định hướng hoàn thiện chính sách tài khóa Việt Nam

Ảnh: Chinhphu.vn

Hội thảo do Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội phối hợp với Chương trình phát triển của Liên Hợp Quốc tổ chức ngày 15/9 tại TP Hội An, Quảng Nam.

Nền tài chính công cơ bản đáp ứng xu thế phát triển

Theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, cùng với quá trình phát triển chung của nền kinh tế, nền tài chính công của Việt Nam đã có nhiều thay đổi, với hệ thống pháp luật, chính sách quản lý kinh tế, tài chính liên tục được đổi mới theo xu hướng ngày càng hoàn thiện hơn, cơ bản đã đáp ứng được xu thế phát triển và hội nhập với khu vực và thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, kinh tế Việt Nam đang đứng trước các thách thức to lớn do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và kinh tế thế giới, cùng với các bất cập của nội tại nền kinh tế. Các chính sách tài khóa Việt Nam đã bộc lộ nhiều vấn đề bất cập trên nhiều mặt; thu ngân sách thiếu bền vững, còn phụ thuộc vào các khoản thu từ xuất khẩu tài nguyên, từ quyền sử dụng đất…

Bên cạnh đó, cùng với tiến trình hội nhập sâu với nền kinh tế quốc tế và cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thì hàng rào thuế quan sẽ ngày một thu hẹp, do vậy khả năng thu từ hoạt động nhập khẩu sẽ giảm sút trong những năm tới. Trong khi đó, mức huy động từ thuế, phí đã đạt mức cao so với các nước trên thế giới. Công tác xã hội hóa kêu gọi đầu tư chưa tương xứng….

Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi thẳng thắn về những bài học, nguyên nhân và giải pháp cho chính sách tài khóa đã và đang được áp dụng ở các nước có nền kinh tế chuyển đổi. Đây cũng là những vấn đề đặt ra đối với nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

Giáo sư Grzegorz W.Kolodko từ Đại học Kozminski, Warsaw, cựu Phó Thủ tướng Ba Lan chia sẻ kinh nghiệm quản lý quỹ công, nguyên tắc phân bổ chỉ tiêu công trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế, hội nhập toàn cầu. Trong đó, nguyên tắc phân bố chỉ tiêu công cần phải dự báo ngân sách hoạt động của nhiều năm, xác định mục tiêu đầu tư đạt hiệu quả tốt nhất, đồng thời tăng tính minh bạch trong giải ngân.

Cải cách tổng thể hệ thống chính sách thuế

Tiếp thu và đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia tại hội thảo, PGS.TS Đinh Văn Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội khẳng định đó là những thông tin rất bổ ích, thiết thực để các cơ quan hoạch định chính sách Việt Nam nghiên cứu toàn diện hơn, sâu hơn nhằm hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách tài chính-ngân sách phù hợp với thể chế chính trị Việt Nam và các thông lệ quốc tế.

Theo ông Nhã, định hướng hoàn thiện chính sách tài khóa Việt Nam trong thời gian tới là tăng cường sự gắn kết giữa chiến lược tài chính nhà nước với chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách là công cụ để thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội.

Theo đó, thực hiện cơ cấu lại ngân sách nhà nước trên cơ sở cải cách tổng thể hệ thống chính sách thuế. Từng bước tăng tỷ trọng thu ngân sách từ thuế, phí và các nguồn thu khác; giảm dần sự phụ thuộc vào số thu từ tài nguyên. Đồng thời, giảm tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước hợp lý từ 24-25%GDP xuống 22-23% giai đoạn 2011-2015.

Cùng với đó, áp dụng các giải pháp triệt để và căn bản hơn để cắt giảm tỷ lệ đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước.

Một định hướng khác là tiếp tục hoàn thiện Luật Ngân sách, đồng thời có thể xây dựng Luật Ngân sách nhà nước thường niên thay cho các Nghị quyết hàng năm về ngân sách nhà nước của Quốc hội. Đồng thời, tăng cường tính công khai, minh bạch ngân sách, tạo điều kiện cho người dân, cho cộng đồng có thể giám sát, kiểm soát, qua đó hạn chế những thất thoát, lãng phí trong sử dụng nguồn lực.

Quang Vinh – Thế Phong