Lần đầu tổ chức tôn vinh ca Huế

Lần đầu tiên tại Festival Huế tổ chức chương trình tôn vinh ca Huế. Ảnh VGP/Thế Phong

Tri ân những người “giữ lửa” ca Huế

Chương trình “Âm sắc Hương Bình” diễn ra tại Nghinh Lương Đình tối 16/4, trình diễn những bài, bản ca Huế, ca kịch Huế tiêu biểu như: Hò mái nhì, Nam ai, Hầu văn Nhớ ơn công đức tổ tiên, Non nước Hương Bình, Giã gạo đêm trăng, Ngọn lửa tình yêu…

NSND Nguyễn Ngọc Bình, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế, đạo diễn chương trình, chia sẻ: “Âm sắc Hương Bình” tổ chức trong Festival Huế là để tri ân các bậc nghệ nhân tiền bối, hướng đến cội nguồn, thể hiện niềm tự hào về giá trị nghệ thuật của một vùng đất, đồng thời góp phần khẳng định chất lượng nghệ thuật, cũng như bản sắc độc đáo, riêng biệt của nghệ thuật ca Huế.

Tại buổi lễ, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên-Huế đã tặng hoa và quà cho 37 nghệ nhân, nghệ sĩ tiêu biểu có quá trình cống hiến cho ca Huế, nhất là những người lớn tuổi đã nghỉ hưu, có uy tín, có khả năng biểu diễn, truyền dạy nghề cho các thế hệ diễn viên, nhạc công từ trước đến nay.

Tham gia biểu diễn chính tại chương trình Âm sắc Hương Bình, “Nữ  hoàng ca Huế” Phan Thị Thanh Tâm, 69 tuổi, chia sẻ: “Tại kỳ Festival này, lần đầu tiên tỉnh tổ chức một chương trình riêng để tôn vinh ca Huế và tri ân những người có cống hiến cho ca Huế, tôi thực sự rất vui mừng và hãnh diện.

Để người làm ca Huế sống khỏe với nghề, tôi hy vọng, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế và UBND TP. Huế sẽ có chủ trương, chính sách tốt hơn dành cho ca kịch Huế, để vận động, khuyến khích diễn viên, nhạc công không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. Đồng thời, tăng cường đào tạo cho thế hệ trẻ theo học nghề ca Huế. Đó cũng là một những giải pháp cần làm để bảo tồn và phát huy giá trị ca Huế”.

Bảo tồn và phát huy giá trị ca Huế

Lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên-Huế trao tặng hoa và quà tri ân các nghệ nhân, nghệ sĩ. Ảnh VGP/Thế Phong

Theo GS. Trần Văn Khê, ca Huế lúc đầu chỉ là thể loại ca nhạc thính phòng, hình thành đầu thế kỷ XIX dưới triều các vua Nguyễn, phục vụ trong cung đình. Đời vua Tự Đức (1848-1883) ca Huế phát triển đến đỉnh cao, được truyền bá rộng trong dân gian, được nhân dân bổ sung những điệu hò, điệu lý... Thưởng thức ca Huế, người nghe cảm nhận được sự đan xen nhuần nhuyễn giữa dòng ca nhạc cung đình và dân ca miền Trung.

Ca Huế từ đó được sân khấu hoá như các loại hình sân khấu khác, đó là ca kịch Huế, góp phần làm phong phú thêm các loại hình nghệ thuật Việt Nam.

Nhà nghiên cứu văn hóa Huế Nguyễn Xuân Hoa, cho biết: Ca Huế là một loại hình nghệ thuật bác học, cấu trúc giai điệu và phong cách biểu diễn ca Huế đều mang tính chuyên nghiệp cao nhưng rất dễ đi vào lòng người.

Chính vì vậy, ở Huế từ xưa đến nay ca Huế đã có một môi trường diễn xướng rất rộng, phát triển từ trong dinh phủ ra đến cộng đồng, lan tỏa từ trong các thính phòng cho đến những chiếc thuyền trên sông Hương.

Khi được quảng bá rộng rãi ra dân gian, ca Huế không chỉ chịu tác động của bài bản dân ca, mà còn chịu ảnh hưởng cả về không gian diễn xướng, do đó, có một môi trường diễn xướng mới (trên sông), ca Huế như một thú chơi tao nhã của các bậc tri âm, tri kỷ.  

Ông Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở VHTTDL Thừa Thiên-Huế, cho biết: “Trong thời gian qua Sỏ đã có điều tra, ghi lại lời kể, quay phim, ghi âm và xây dựng một số các tư liệu về ca Huế. Đây là những yếu tố rất cần thiết để xây dựng hồ sơ làm cơ sở chứng minh ca Huế là di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia”.

Thế Phong