Truyền tải kho tàng tri thức của quốc gia

Bà Phan Thị Kim Dung. Ảnh: VGP/Mai Anh

Bà Phan Thị Kim Dung, Giám đốc Thư viện Quốc gia (TVQG) Việt Nam đã chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử Chính phủ về Ngày hội Sách năm 2014 có chủ đề “Sách: Từ quá khứ đến đương đại”.

Chủ đề “Sách: Từ quá khứ đến đương đại” mang ý nghĩa như thế nào trong Ngày hội Sách năm 2014, thưa bà?

Bà Phan Thị Kim Dung: Chúng tôi luôn tâm niệm, kho tàng tri thức của mỗi quốc gia thường nằm trong các thư viện, bảo tàng, trung tâm lưu trữ với đa dạng các loại hình lưu trữ tài liệu. Nhưng điều quan trọng nhất là làm thế nào để chuyển tải đến được kho tri thức đó đến với công chúng.

Trong ngày hội năm nay, công chúng sẽ được tìm hiểu về lịch sử tư liệu Việt Nam được viết tay trên lá cây, in, khắc trên đá, gỗ, đồng, các sách in hiện đại, sách đạt giải thưởng; cùng các nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học giao lưu, tọa đàm về các tác phẩm kinh điển và các tác phẩm mang hơi thở cuộc sống hiện đại; tìm hiểu tác phẩm, tác giả qua các cuộc thi nhận diện tác phẩm, thi kể chuyện sách thiếu nhi, vẽ tranh theo sách.

Dịp này, TVQG cũng ra mắt cuốn sách quý được sao và phục chế nguyên mẫu từ bản gốc đang được lưu tại Thư viện Bang Bavaria (Đức) là bài Ngự chế do vua Minh Mạng viết trong tiết Nguyên đán tháng Giêng năm Minh Mệnh thứ 4 (1824) về dòng họ Nguyễn của hoàng tộc, được sửa và bổ sung ngày 7/12 năm Tự Đức thứ 13 (1860).

Đây là năm thứ 9 TVQG tổ chức Ngày hội đọc sách, đặc biệt lại là một hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam 21/4, bà đánh giá thế nào về tác động, ý nghĩa và tầm quan trọng của sự kiện này đối với việc cổ vũ việc đọc sách của cộng đồng?

Bà Phan Thị Kim Dung: Ngày hội đọc sách tại TVQG đã trở thành một hoạt động kiểu mẫu được nhân rộng ở các thư viện trên toàn quốc, góp phần tích cực cổ vũ việc đọc sách trong cộng đồng xã hội. Năm nay, TVQG tiếp tục tổ chức Ngày hội đọc sách với nhiều đổi mới về nội dung và hình thức, tôn vinh tác giả, tác phẩm, nghề xuất bản, in, phát hành… để mong muốn tiếp tục góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò quan trọng của việc đọc sách, thực thi và bảo hộ quyền tác giả và vai trò của thư viện - môi trường học tập suốt đời của công chúng.

Tôi chia sẻ rằng, thời điểm năm 2006, TVQG đã nhìn nhận, ở bối cảnh chung sách truyền thống bắt đầu có xu hướng giảm so với trước, bắt buộc người làm công tác thư viện phải hiểu được rằng nhu cầu bạn đọc ngày càng đa dạng, và buộc chúng tôi phải làm sao để đáp ứng nhu cầu người sử dụng.

Chính vì vậy việc tổ chức Ngày hội đọc sách nhằm tác động nhiều chiều, bên cạnh việc khơi dậy hứng thú đọc sách của độc giả thì còn tác động đến trách nhiệm của người làm sách từ tác giả, người sưu tầm, tuyển chọn, các nhà xuất bản... phải đa dạng hóa trong việc xuất bản sách, từ sách nói, sách nhìn, sách nghe, sách điện tử… Hơn nữa là trách nhiệm của các nhà quản lý đối với ngành xuất bản của Việt Nam, làm thế nào định hướng phát triển theo cách tốt nhất có thể để cuối cùng là người sử dụng có thể lựa chọn được những cuốn sách hay, phù hợp.

Ảnh minh họa

Vậy riêng với TVQG, hiệu quả của chương trình qua các năm hoạt động được đánh giá như thế nào?

Bà Phan Thị Kim Dung: Riêng đối với TVQG, số lượng độc giả đến TVQG ngày càng đông hơn, số lượng người truy cập vào website của TVQG từ 1.000 lượt/ngày đã lên con số 6.000 lượt truy cập/ngày qua hệ thống mạng của thư viện trên cả 3 tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp. Để đáp ứng nhu cầu, hiện TVQG đã số hóa nhiều bộ sưu tập tài liệu đưa lên website để phục vụ công chúng.

Hiện nay, các nhà xuất bản, các tác giả, nhà sưu tầm, nhà tuyển chọn đã có trách nhiệm hơn với các sản phẩm xuất bản, nội dung đa dạng và được kiểm soát kỹ lưỡng hơn cả về chất lượng, mẫu mã sản phẩm, các tác phẩm cũng được dịch sang nhiều ngôn ngữ hơn. TVQG cũng đã biên mục các sản phẩm theo chỉ số ISBM chuẩn quốc tế về mã sách để người nước ngoài dễ tìm kiếm, góp phần giúp các Nhà xuất bản có thể cạnh tranh với thị trường tại các nước khác.

Còn xu hướng đọc hiện nay của độc giả, đặc biệt là ở giới trẻ, đang chuyển dịch ra sao, thưa bà?

Bà Phan Thị Kim Dung: Với sự phát triển của khoa học công nghệ, cách tiếp cận thông tin của các bạn trẻ rất đa chiều, phải cập nhật nhanh, tức thời, mang tính tổng hợp cao.

Vì vậy, tôi cho rằng, quan trọng là những người làm trong lĩnh vực xuất bản làm thế nào để đáp ứng được yêu cầu này, đòi hỏi họ phải liên tục thay đổi, cập nhật mới để xuất bản được những sản phẩm ngày đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của độc giả.

Đối với TVQG, để đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của độc giả, TVQG định hướng phát triển 2 hình thức, bên cạnh việc phát triển tài liệu truyền thống thì việc phát triển thư viện số để giúp cho người đọc có thể ngồi bất cứ đâu truy cập tài liệu mà không cần phải đến thư viện. Đây là hướng phát triển của TVQG để ngày càng phục vụ người đọc được tốt hơn, quảng bá được văn hóa Việt Nam ra nước ngoài, giới thiệu nguồn tư liệu văn hóa của dân tộc ra thế giới.

Xin cảm ơn bà!

Mai Anh (thực hiện)