Chăm lo phát triển văn hóa trong thời kỳ mới

Giao lưu trực tuyến với chủ đề “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội”

Năm 1998, Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” được ban hành đã tạo bước ngoặt về tư duy và nhận thức văn hóa của xã hội, đã cùng lúc thể hiện tính chiến lược lâu dài và tính cương lĩnh hành động trong việc xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam thời kỳ đổi mới.

Tại buổi giao lưu trực tuyến, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Vương Duy Biên nói Nghị quyết Trung ương 5 ra đời đã mang lại cho xã hội nhiều nhận thức mới về văn hóa trong bối cảnh mới bước vào nền kinh tế thị trường, đem lại sinh khí mới cho đời sống văn hóa đất nước. Nhờ đó, chủ trương của Đảng về văn hóa được lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển của đất nước thời kỳ đầu đổi mới.

Còn PGS. TS. Nguyễn Chí Bền thì khẳng định: “Không thể phủ nhận là trong xã hội Việt Nam hiện nay đang hình thành những giá trị đạo đức mới, tốt đẹp, thể hiện trong thái độ sống, lối sống, phong cách lao động và học tập, ở tinh thần tự hoàn thiện cá nhân”.

Tuy nhiên, ông Bền thẳng thắn cho rằng: Hạn chế lớn nhất trong xây dựng con người những năm vừa qua là sự suy thoái về tư tưởng, xuống cấp về đạo đức, tha hóa về lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.

Nghị quyết đã đặt trọng tâm vào “nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh”. Thực tế, sau 15 năm, tình hình ngày càng có nhiều biểu hiện đáng lo ngại. Những hiện tượng như: buôn bán ma túy, bỏ hóa chất, phụ gia độc hại vào lương thực, thực phẩm... diễn biến phức tạp.

Về sự suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, qua tổng kết của các kỳ Đại hội Đảng, căn bệnh đó càng phát triển với "3 cái hơn": “phổ biến hơn”, “tinh vi hơn” và “nghiêm trọng hơn”. Các phương tiện thông tin đại chúng đã dùng nhiều "hắc từ" để chỉ hiện t­ượng đó: “quốc nạn”,  “vấn nạn”, “giặc nội xâm”, “bệnh làm nghèo đất n­ước", ông Bền dẫn chứng.

Cũng về vấn đề này, Thứ trưởng Vương Duy Biên thẳng thắn thừa nhận rằng nền văn hóa đất nước đang còn có những hạn chế đáng quan ngại. Trong đó nổi bật là một số vấn đề: Sự xuống cấp về đạo đức, lối sống của một bộ phận trong xã hội ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần, môi trường văn hoá lành mạnh; hệ giá trị văn hoá truyền thống bị xáo trộn. Trong khi những giá trị mới tốt đẹp chưa được khẳng định, có sự mất cân bằng giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần...

Để khắc phục những hạn chế trên, ông Biên cho biết, trong thời gian tới Bộ VHTTDL sẽ tích cực triển khai “Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020”. Đồng thời đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý trên cả ba phương diện: Hoàn thiện thể chế văn hóa; hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý Nhà nước, xây dựng đội ngũ cán bộ; nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa.

Trong đó, cần tập trung phát triển con người, trong đó giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách là nhiệm vụ trọng tâm. Song song với đó là tiến hành bồi dưỡng, nâng cao khả năng tiếp thu những giá trị thẩm mỹ, văn hoá của nhân dân, đồng thời tăng cường sức đề kháng trước những ảnh hưởng tiêu cực của văn hóa ngoại lai…

“Xây dựng và phát triển văn hóa là trách nhiệm và công việc của cả hệ thống chính trị, của các bộ, ngành liên quan, của mỗi gia đình, cộng đồng và toàn xã hội, chứ không chỉ riêng của ngành văn hóa. Làm sao tạo ra được sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc, cả hệ thống chính trị cùng chăm lo phát triển văn hóa, phát triển con người Việt Nam trong thời kỳ mới”, ông Biên khẳng định.

Phương Liên