ASEAN- Hoa Kỳ tăng cường hợp tác

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Hoa Kỳ - Ảnh: AP

Chiều 24/9 (giờ địa phương) tức sáng 25/9 (giờ Hà Nội), tại thành phố New York, đã diễn ra Hội nghị các nhà lãnh đạo cấp cao ASEAN- Hoa Kỳ lần thứ 2. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch ASEAN 2010, cùng Tổng thống Hoa Kỳ Barak Obama đồng chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan và lãnh đạo các nước thành viên ASEAN.

Đẩy mạnh quan hệ  Đối tác tăng cường

Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo tập trung kiểm điểm những tiến triển tích cực trong quan hệ đối thoại ASEAN - Hoa Kỳ, nhất là kể từ Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN - Hoa Kỳ lần đầu tiên tháng 11/2009 tại Singapore; đề ra phương hướng và biện pháp đẩy mạnh quan hệ Đối tác tăng cường trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội nghị trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thông báo những kết quả đạt được trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, cũng như quan hệ đối ngoại của ASEAN, trong đó có quan hệ với Hoa Kỳ.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đề nghị hai bên đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác ASEAN – Hoa Kỳ theo hướng toàn diện và thực chất hơn trên cơ sở cùng có lợi trên các lĩnh vực từ chính trị- an ninh, kể cả an ninh phi truyền thống, đến kinh tế- thương mại và văn hoá - xã hội, trong đó hợp tác kinh tế-thương mại cần được xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên.

Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng, thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy liên kết khu vực cũng như triển khai Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN; đồng thời, hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức toàn cầu, nhất là tại khu vực Tiểu vùng Mekong thông qua cơ chế Hội nghị hàng năm giữa Ngoại trưởng Hoa Kỳ và các nước hạ nguồn sông Mekong.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thông báo ASEAN ủng hộ Hoa Kỳ và Nga trở thành thành viên của Cấp cao Đông Á- EAS; nhất trí việc mời Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Nga, đại diện cho Tổng thống hai nước, tham dự EAS sắp tới tại Hà Nội với tư cách là khách mời đặc biệt của Chủ tịch EAS.

ASEAN- Hoa Kỳ ra Thông cáo chung

Nhân dịp này, lãnh đạo hai bên thông qua Tuyên bố chung, đề ra nhiều biện pháp nhằm đưa quan hệ phát triển nhiều mặt và thực chất hơn; đồng thời quyết định thành lập nhóm các nhân vật nổi tiếng nhằm nghiên cứu, đề xuất biện pháp nhằm đưa quan hệ giữa hai bên lên tầm cao mới.

Hội nghị Cấp cao ASEAN- Hoa Kỳ lần thứ 2 - Ảnh Reuters

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ nhất trí hai bên cần tăng cường hợp tác hơn nữa trên các lĩnh vực cùng quan tâm. Theo đó, hai bên sẽ tiếp tục triển khai kịp thời và hiệu quả các thỏa thuận hợp tác hiện có, nhất là Kế hoạch hành động triển khai Tuyên bố Tầm nhìn chung về Quan hệ đối tác tăng cường ASEAN - Hoa Kỳ trong giai đoạn hiện nay và giai đoạn 2011-2015.

Đồng thời, hai bên nhấn mạnh cần phối hợp chặt chẽ để đạt được những mục tiêu chung trong khuôn khổ các Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDGs), thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư, sử dụng năng lượng hiệu quả, an ninh lương thực, nông nghiệp, trao đổi giáo dục, văn hóa và nhân dân, khoa học công nghệ, quản lý thảm họa và ứng phó thiên tai, y tế, môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu, chống khủng bố, chống tội phạm xuyên quốc gia như buôn bán người, vũ khí và ma túy trái phép và các loại khác.

Tổng thống Hoa Kỳ Obama khẳng định Hoa Kỳ mong muốn tăng cường quan hệ toàn diện với ASEAN; ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực và các diễn đàn hợp tác khu vực do ASEAN nắm vai trò chủ đạo, bao gồm cả Cấp cao Đông Á (EAS); cam kết hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, triển khai kết nối ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển và thực hiện MDGs. Hoa Kỳ cũng đánh giá cao vai trò và những đóng góp của ASEAN đối với các diễn đàn đa phương, bao gồm tiến trình G20.

Các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh chính sách của Hoa Kỳ tăng cường quan hệ hợp tác xây dựng với khu vực, hoan nghênh Hoa Kỳ và Nga tham gia làm thành viên EAS bắt đầu từ năm 2011 và việc này sẽ được chính thức quyết định tại Cấp cao ASEAN 17 vào tháng 10/2010; hoan nghênh Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Ngoại trưởng Nga sẽ tham dự EAS lần thứ 5 tại Hà Nội vào tháng 10/2010 với tư cách là khách mời của Chủ tịch.

ASEAN đánh giá cao tuyên bố của Hoa Kỳ sẵn sàng tham vấn với ASEAN về việc hướng tới tham gia Nghị định thư Hiệp ước Đông Nam Á phi Vũ khí hạt nhân; hoan nghênh Hoa Kỳ ủng hộ các hoạt động của Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền và Ủy ban ASEAN về Bảo vệ và Thúc đẩy quyền phụ nữ và trẻ em.

Các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ quan tâm tới ASEAN

 Trước đó, sáng 24/9 (theo giờ địa phương), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã dự cuộc làm việc giữa các nhà lãnh đạo ASEAN với Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN.

Phát biểu tại đây, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đánh giá cao việc các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ dành nhiều quan tâm, có chủ trương đẩy mạnh đầu tư vào ASEAN. Chủ tịch nước mong các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường đầu tư vào ASEAN, bởi đây là khu vực ổn định, kinh tế tăng trưởng tốt và còn nhiều tiềm năng.

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ở Hà Nội vào tháng 10 tới, các nước ASEAN sẽ thúc đẩy cơ chế liên kết các dự án, tiến gần hơn tới việc thành lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào năm 2015. Những điều kiện này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ đẩy mạnh đầu tư, thương mại vào một thị trường lớn, tiềm năng.

Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campball trong phát biểu của mình khẳng định chính sách của Hoa Kỳ mở rộng quan hệ với các nước ASEAN.

Thương mại hai chiều giữa ASEAN và Hoa Kỳ đã đạt trên 200 tỷ USD. ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ 5 và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Hoa Kỳ.

Lê Nam