ASEAN và các đối tác thống nhất nhiều biện pháp thúc đẩy hợp tác

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thư ký Liên Hợp Quốc - Ảnh: Chinhphu.vn

Tại các Hội nghị nêu trên, các nhà lãnh đạo ASEAN và các đối tác đã cùng kiểm điểm quan hệ hợp tác thời gian qua, đồng thời trao đổi và thống nhất nhiều phương hướng, biện pháp quan trọng để thúc đẩy hơn nữa các mối quan hệ này trong thời gian tới. Ngoài ra, các Nhà Lãnh đạo ASEAN và các đối tác cũng trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Nhân dịp này, các nhà Lãnh đạo đã thông qua nhiều văn kiện quan trọng như Tuyên bố chung về Đối tác toàn diện ASEAN-Liên Hợp Quốc, Tuyên bố EAS về các Nguyên tắc quan hệ cùng có lợi và Tuyên bố EAS về Kết nối ASEAN.

Qua các Hội nghị lần này, ASEAN tiếp tục thể hiện vai trò chủ động, trong thúc đẩy xây dựng Cộng đồng, liên kết khu vực và mở rộng hơn nữa quan hệ với các đối tác, đóng góp tích cực vào việc tăng cường môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Phát biểu tại các Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh những tiến triển tích cực trong các quan hệ ASEAN-Liên Hợp Quốc, ASEAN-Ấn Độ và trong tiến trình Cấp cao Đông Á; đề xuất nhiều biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN với các Đối tác để các bên phát triển toàn diện và thực chất.

Đồng thời, đề nghị các đối tác tiếp tục ủng hộ và hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, tăng cường liên kết và kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, cũng như tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN; thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ…

Đi vào các nội dung cụ thể, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Liên Hợp Quốc, lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc đã kiểm điểm việc triển khai các quyết định của Cấp cao ASEAN-Liên Hợp Quốc lần 3 (Hà Nội, 10/2010); nhất trí thúc đẩy quan hệ ASEAN-Liên Hợp Quốc phát triển nhiều mặt và thực chất.   

Các nước ASEAN đánh giá cao Liên Hợp Quốc và các cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc trở thành đối tác toàn diện, tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và thực hiện các mục tiêu Thiên niên kỷ; giúp đỡ ASEAN tăng cường liên kết và kết nối khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển tiểu vùng, nhất là ở Tiểu vùng Mê Công, trong đó có nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, khai thác và sử dụng hợp lý, bền vững tài nguyên nước, xóa đói giảm nghèo và phòng chống dịch bệnh... Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon đánh giá cao thành tựu của các nước ASEAN trong thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ, vai trò quan trọng và nỗ lực đóng góp tích cực của ASEAN vào hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Phát biểu tại Hội nghị này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ sự ủng hộ thông qua Tuyên bố chung về Đối tác toàn diện ASEAN-Liên Hợp Quốc; đề nghị Liên Hợp Quốc tiếp tục hỗ trợ để ASEAN hoàn thành các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ vào 2015, thực hiện Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN và Sáng kiến liên kết ASEAN (IAI) và hỗ trợ phát triển tiểu vùng, nhất là ở Tiểu vùng Mekong; triển khai hiệu quả Tuyên bố chung về Hợp tác ASEAN- Liên Hợp Quốc trong quản lý thiên tai và Kế hoạch Hành động Chiến lược về Quản lý Thiên tai 2011-2015…

Kết thúc Hội nghị, hai bên đã thông qua Tuyên bố chung về Đối tác toàn diện ASEAN-Liên Hợp Quốc.

Hội nghị Cấp cao ASEAN-Ấn Độ - Ảnh: Chinhphu.vn

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Ấn Độ, lãnh đạo các nước ASEAN và Ấn Độ đánh giá cao các kết quả đạt được trong triển khai Kế hoạch Hành động 2011-2015 và Chương trình công tác 2011-2012, Hiệp định Thương mại Hàng hóa hai bên; nhất trí thúc đẩy xây dựng các nội hàm nhằm nâng cấp quan hệ hai bên lên đối tác chiến lược; đẩy nhanh tiến trình đàm phán Hiệp định Thương mại Dịch vụ và Đầu tư, hợp tác về KHCN, nông nghiệp, dược phẩm, cũng như về và các vấn đề an ninh phi truyền thống như phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải, tội phạm xuyên quốc gia...

Các nước ASEAN coi trọng chính sách “Hướng Đông” của Ấn Độ; đánh giá cao Ấn Độ ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng, tăng cường liên kết và kết nối, cũng như vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực; nhất trí cùng tổ chức các hoạt động kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ vào năm 2012.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ những đánh giá về tiến triển tích cực trong quan hệ đối thoại và hợp tác giữa ASEAN và Ấn Độ thời gian qua, nhất là nỗ lực triển khai Kế hoạch Hành động 2011-2015, Chương trình Công tác 2011-2012 và sáng kiến của Thủ tướng Ấn Độ tại Hà Nội tháng 10/2010 về cấp visa cho công dân ASEAN; sáng kiến mở thêm các Trung tâm đào tạo tiếng Anh tại các nước CLMV... 

Trong thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên cần tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư, sớm hoàn hoàn thành Khu vực mậu dịch tự do vào năm 2012; thúc đẩy kết nối hai bên về giao thông vận tải, công nghệ thông tin và năng lượng cũng như trong xây dựng khuôn khổ pháp lý, giao lưu nhân dân, hợp tác về khoa học, công nghệ...

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đánh giá cao sáng kiến của Ấn Độ lập Mạng lưới ASEAN-Ấn Độ về biến đổi khí hậu và hoan nghênh việc triển khai Quỹ Xanh ASEAN-Ấn Độ tài trợ cho các dự án hợp tác trong lĩnh vực này.

Các nhà Lãnh đạo dự Hội nghị Cấp cao Đông Á - Ảnh: Chinhphu.vn

Tại Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), các nước tham gia EAS hoan nghênh Nga và Hoa Kỳ lần đầu tiên chính thức dự và tham gia EAS.

Trong bối cảnh mới, EAS tiếp tục là diễn đàn của các Lãnh đạo trao đổi và đối thoại về các vấn đề có tầm quan trọng chiến lược liên quan đến hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực, trong đó có các lĩnh vực chính trị-an ninh như an toàn hàng hải, ứng phó thiên tai, phòng chống hải tặc, tội phạm xuyên quốc gia... nhất trí EAS cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên đã xác định như tài chính kinh tế, năng lượng, thiên tai…, hỗ trợ triển khai liên kết ASEAN, từ đó tăng cường liên kết và kết nối ra toàn khu vực.

Các nước khẳng định EAS sẽ tiếp tục là một bộ phận cấu thành quan trọng trong cấu trúc khu vực đang định hình với ASEAN đóng vai trò trung tâm; đồng thời cần tăng cường phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau giữa các cơ chế khu vực hiện có, trong đó có EAS, ASEAN 3, ADMM và ARF, đóng góp hiệu quả vào hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực.

Trong quá trình thảo luận tại Hội nghị, các nước nhấn mạnh EAS cần đóng góp tích cực vào củng cố và tăng cường môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực, trong đó có an ninh, an toàn hàng hải trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Luật biển của Liên Hợp Quốc, thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) và hướng tới bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC).

Kết thúc, Hội nghị đã thông qua Tuyên bố EAS về các Nguyên tắc quan hệ cùng có lợi và về Kết nối ASEAN.

Phát biểu tại Hội nghị này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Đại diện của Tổng thống Nga - Ngoại trưởng Lavrov lần đầu tiên tham dự EAS.

Thủ tướng cho rằng Cấp cao Đông Á, thông qua vai trò chủ đạo chủ đạo của ASEAN, đã phát triển năng động và trở thành một phần quan trọng và không thể thiếu của hợp tác và cấu trúc khu vực Đông Á.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ủng hộ thông qua Tuyên bố EAS về Kết nối ASEAN và kiến nghị, trong thời gian tới, EAS cần tích cực triển khai các lĩnh vực ưu tiên đã xác định, tăng cường hỗ trợ triển khai Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN và liên kết kinh tế khu vực với việc hỗ trợ cụ thể về nguồn lực và khuyến khích các doanh nghiệp cùng tham gia.

Đồng thời, trước những hậu quả nặng nề của thảm hoạ thiên tai mà các nước khu vực đang phải gánh chịu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ủng hộ việc EAS bàn ở tầm chính sách về quản lý thiên tai, xây dựng các khuôn khổ và kế hoạch công tác cụ thể với sự gắn kết và phối hợp hiệu quả tất cả các công cụ, cơ chế hợp tác trong khu vực, trong đó có Trung tâm điều phối hỗ trợ nhân đạo ASEAN (AHA Center).

Về hoà bình, ổn định, an ninh và phát triển, Thủ tướng khẳng định đây là mục tiêu và là lợi ích chung của tất cả các nước khu vực, đề nghị EAS phát huy hơn nữa vai trò trong việc xây dựng các chuẩn mực, quy tắc ứng xử ở khu vực cũng như phát huy tác dụng của các công cụ hiện có, trước hết phải là Tuyên bố EAS về các nguyên tắc quan hệ cùng có lợi được thông qua tại Hội nghị này.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định an ninh, an toàn hàng hải hiện đang là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của khu vực và thế giới, các nước cần tăng cường hợp tác vì mục tiêu này.

Trước nạn hải tặc gia tăng, các nước cần trao đổi và xây dựng các khuôn khổ hợp tác cần thiết để bảo đảm hỗ trợ kịp thời, hiệu quả cho tàu bè và công dân các nước khi gặp nạn.

Cùng với đó, ASEAN và các nước Đông Á cần tăng cường hợp tác vì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở Đông Á; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước LHQ về Luật biển năm 1982.

Việt Nam hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại tin cậy và hiểu biết, thúc đẩy thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hướng tới Bộ quy tắc ứng xử COC, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

Chiều ngày 19/11 đã diễn ra Lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19 và các Hội nghị Cấp cao liên quan. Từ tháng 1/2012, Campuchia bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN.

Ngày 19/11 là ngày thứ 3 và cũng là ngày cuối cùng của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19 và các Hội nghị cấp cao liên quan được diễn ra tại Bali, Indonesia từ ngày 17 – 19/11/2011.

Nguyễn Hoàng – Nhật Bắc