Nâng cao vai trò và đóng góp của ASEAN trong cộng đồng quốc tế

Các nhà lãnh đạo nhất trí ASEAN cần tăng cường phối hợp và nâng cao vai trò và đóng góp của ASEAN vào các công việc chung của cộng đồng quốc tế - Ảnh Chinhphu.vn

Ngày 17/11, tại Bali, Indonesia, sau khi dự Lễ khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo ASEAN đã tham dự Phiên họp toàn thể, họp với  Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN và các Phiên họp khác trong khuôn khổ của Hội nghị Cấp cao này.

Kiểm điểm tiến trình thực hiện Lộ trình xây dựng Cộng đồng và Kết nối ASEAN, các nhà lãnh đạo ASEAN đề nghị phát huy những kết quả tích cực đạt được, tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp cụ thể, đồng bộ; nâng cao hiệu quả điều phối và giám sát ở cả cấp độ quốc gia và khu vực, trong đó chú trọng gắn kết và lồng ghép các thỏa thuận khu vực vào các chương trình, kế hoạch phát triển quốc gia cũng như dành nguồn lực cần thiết cho bảo đảm triển khai đúng hạn các thỏa thuận đã có.

Đồng thời, ASEAN sẽ tiếp tục nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển tiểu vùng, trong đó có hợp tác Tiểu vùng Mê Công trên các lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội, cũng như bảo vệ môi trường và sử dụng bền vững nguồn nước trong nỗ lực chung của ASEAN thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều ở khu vực cũng như xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Các nhà lãnh đạo nhất trí ASEAN cần tăng cường phối hợp và nâng cao vai trò và đóng góp của ASEAN vào các công việc chung của cộng đồng quốc tế.

Theo đó, ASEAN cần tăng cường phối hợp lập trường tại các diễn đàn như LHQ, APEC, ASEM, G20..., đóng góp vào xử lý các vấn đề toàn cầu thuộc quan tâm chung của khu vực như an ninh năng lượng, lương thực, biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải, các vấn đề xuyên quốc gia… Đồng thời, Hiệp hội cần tiếp tục ưu tiên cao nhất cho xây dựng Cộng đồng ASEAN và tập trung vào các vấn đề thiết thân đối với khu vực.

Các Lãnh đạo nhấn mạnh cần tiếp tục củng cố đoàn kết và thống nhất trong ASEAN vì đây chính là sức mạnh tổng hợp của Hiệp hội; theo đó, cần tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin; đối với các vấn đề còn khác biệt, các nước sẽ giải quyết trên tinh thần hòa bình, hữu nghị và Hiến chương ASEAN.

Đồng thời, Hiệp hội sẽ tích cực thúc đẩy xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, phát huy giá trị và thực thi hiệu quả các công cụ và cơ chế hợp tác như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM )..., vì các mục tiêu chung là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực.

Phiên họp của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN - Ảnh Chinhphu.vn

Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nhà lãnh đạo đánh giá cao việc các Đối tác đẩy mạnh quan hệ và ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và đóng vai trò chủ đạo trong cấu trúc khu vực đang định hình. Các nhà lãnh đạo khẳng định sẽ tiếp tục chính sách đối ngoại “rộng mở”, thúc đẩy hợp tác với các Đối tác trên tất cả các lĩnh vực, nhất là kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục, KHCN, ứng phó với các thách thức toàn cầu, các vấn đề xuyên quốc gia…; đồng thời khuyến khích và tạo điều kiện cho các Đối tác hợp tác và đóng góp xây dựng vào xử lý các vấn đề liên quan đến hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực cũng như hỗ trợ các trọng tâm và ưu tiên của ASEAN.

Về các vấn đề khu vực và quốc tế, các nhà lãnh đạo tập trung bàn về biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lụt… cũng như các thách thức khác đang đặt ra như an ninh an toàn hàng hải, an ninh nguồn nước, tội phạm xuyên quốc gia… Điều này đòi hỏi nỗ lực hợp tác của không chỉ một vài nước mà của cả khu vực. Theo đó, các nhà lãnh đạo nhất trí sẽ ưu tiên cao và đầu tư thích đáng cho hợp tác và nâng cao năng lực khu vực quản lý thiên tai, ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên, trong đó có triển khai hiệu quả Hiệp định ASEAN về Quản lý thiên tai và Cứu trợ khẩn cấp (AADMER) cũng như bảo đảm Trung tâm Điều phối Trợ giúp nhân đạo về Quản lý thiên tai, sau khi được thành lập, sẽ hoạt động tích cực và hiệu quả. Các Lãnh đạo cũng nhấn mạnh Hiệp hội cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ, tranh thủ tối đa sự ủng hộ, hỗ trợ của các Đối tác và tổ chức quốc tế cho ASEAN trong xử lý các thách thức này.

Về Biển Đông, Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển năm 1982 của LHQ (UNCLOS), thực hiện đầy đủ DOC, huớng tới xây dựng một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tại Cấp cao ASEAN-19, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu về nhiều vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự của Hội nghị, bao gồm việc thực hiện Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và triển khai Hiến chương, thực hiện Kế hoạch kết nối ASEAN; quan hệ đối ngoại của ASEAN và các vấn đề quốc tế và khu vực như vấn đề về thiên tai và biến đổi khí hậu, an ninh, an toàn hàng hải, vấn đề Biển Đông, vấn đề phát triển ở tiểu vùng sông Mê Công, an ninh năng lượng và an ninh lương thực, về khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân...

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị các thành viên nỗ lực thực hiện hiệu quả các mục tiêu, tiêu chí đề ra trong việc xây dựng Cộng đồng kinh tế, liên kết ASEAN và khắc phục tình trạng chậm thực thi các thỏa thuận; ủng hộ việc thông qua Khuôn khổ về Phát triển kinh tế đồng đều và Khuôn khổ ASEAN về Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện.

Tiếp tục tăng cường hợp tác và  đầu tư thích đáng cho các lĩnh vực như thu hẹp khoảng cách phát triển, an ninh năng lượng, lương thực, cũng như tăng cường hợp tác nhằm xử lý hiệu quả các thách thức đang nổi lên, kể cả biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải, môi trường, khai thác và sử dụng tài nguyên nước trên các dòng sông, nhất là sông Mê Công, một cách hợp lý để từ đó góp phần thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều ở khu vực...

Đề cập về một số vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, thiên tai và biến đổi khí hậu đã trở thành mối đe dọa trực tiếp cuộc sống và sự phát triển của khu vực với quy mô và tần suất ngày càng tăng, gây thiệt hại ngày càng nặng nề... Do vậy, ASEAN cần dành ưu tiên cao cho hợp tác và nâng cao năng lực phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Liên quan về vấn đề Biển  Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, Việt Nam khẳng định hòa bình, ổn định ở Biển Đông, trong đó có vấn đề an ninh, an toàn và tự do hàng hải là lợi ích chung của khu vực và tất cả các nước; các bên liên quan cần giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc (LHQ) về Luật biển năm 1982; bảo đảm tôn trọng và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC); trong giải quyết tranh chấp, vấn đề nào chỉ liên quan đến hai nước thì giải quyết song phương, vấn đề nào liên quan đến nhiều bên thì phải được giải quyết giữa các bên có liên quan.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh yêu cầu khai thác và sử dụng nguồn nước sông Mê Công một cách hợp lý, hiệu quả, bảo đảm lợi ích của dân cư và sự phát triển bền vững của tất cả các nước ven sông, nhất là các nước hạ nguồn; khẳng định việc bảo đảm an ninh năng lượng có ý nghĩa quan trọng hàng đầu cho phát triển kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia... Ủng hộ Mianma đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2014.

 Nguyễn Hoàng – Nhật Bắc