Để trọn vẹn nghĩa tình với người có công

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Ngày 28/4, Bộ LĐTB&XH đã tổ chức Hội nghị Lấy ý kiến góp ý dự thảo các nghị định hướng dẫn pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng năm 2020. Tại Hội nghị, nhiều ý kiến được nêu ra nhằm hoàn thiện xây dựng 2 nghị định: Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng và Nghị định quy định mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng.

Ngày 9/12/2020, tại Phiên họp thứ 51, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV đã thông qua Pháp lệnh Ưu đãi Người có công với cách mạng (sửa đổi) và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021. Pháp lệnh sửa đổi năm 2020 bao gồm 7 chương và 58 điều. So với Pháp lệnh hiện hành, Pháp lệnh năm 2020 đã bổ sung 2 chương, 10 điều và sửa đổi 41 điều. Với mỗi diện đối tượng người có công với cách mạng, Pháp lệnh năm 2020 đã kết cấu các điều theo trật tự về: Điều kiện, tiêu chuẩn; chế độ ưu đãi đối với người có công; chế độ ưu đãi đối với thân nhân người có công với cách mạng. Đặc biệt, lần đầu tiên Pháp lệnh sửa đổi đã đặt tên cho tất cả các điều.

Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Bá Hoan cho biết, về phạm vi điều chỉnh, Pháp lệnh năm 2020 mở rộng việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người nước ngoài có công với cách mạng. Pháp lệnh còn bổ sung một số đối tượng người có công với cách mạng như: Mở rộng đối tượng người bị địch bắt tù, đày do trực tiếp hoạt động cách mạng, trực tiếp chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế sau năm 1975. Mở rộng đối tượng người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc; người được Nhà nước khen tặng Huân chương Chiến thắng, Huy chương Chiến thắng. Bổ sung đối tượng hưởng ưu đãi về chính sách bảo hiểm y tế đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng hoặc vợ khác mà nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc cha đẻ, mẹ đẻ liệt sĩ khi còn sống hoặc vì hoạt động cách mạng mà không còn điều kiện chăm sóc cha đẻ, mẹ đẻ liệt sĩ khi còn sống.

Chuẩn hóa các điều kiện, tiêu chuẩn xem xét công nhận người có công với cách mạng theo đúng nguyên tắc chặt chẽ, thật sự xứng đáng, tôn vinh đúng đối tượng. Theo đó, các điều kiện, tiêu chuẩn đối với 12 diện đối tượng người có công với cách mạng đã được rà soát kỹ từ thực tiễn giải quyết trong nhiều năm qua để quy định trong Pháp lệnh năm 2020 theo hướng:

Đối với thời kì đất nước còn chiến tranh và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc: Kế thừa các văn bản pháp luật từ trước đến nay và bảo đảm tính khả thi trong thực hiện chính sách hiện tại và giao Chính phủ quy định việc giải quyết những trường hợp còn tồn đọng (giải quyết đúng đối tượng; công khai, minh bạch về thủ tục giải quyết; hồ sơ, giấy tờ phù hợp với điều kiện, bối cảnh đất nước trong từng giai đoạn lịch sử cách mạng, đặc điểm lịch sử địa lý của từng vùng miền, từng thời kì kháng chiến).

Đối với thời kỳ đất nước hòa bình: Pháp lệnh 2020 chỉ xem xét công nhận liệt sĩ và thương binh đối với những trường hợp:  Đặc biệt dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước, của nhân dân hoặc ngăn chặn, bắt giữ người có hành vi phạm tội, là tấm gương có ý nghĩa tôn vinh, giáo dục, lan tỏa rộng rãi trong xã hội; do ốm đau, tai nạn không thể cứu chữa kịp thời khi đang trực tiếp làm nhiệm vụ quốc phòng an ninh ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo có điều kiện đặc biệt khó khăn theo danh mục của Chính phủ quy định; trực tiếp làm nhiệm vụ đấu tranh chống tội phạm; trực tiếp làm nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu, diễn tập hoặc làm nhiệm vụ phụ vụ quốc phòng, an ninh có tính chất nguy hiểm.

Đối với bệnh binh: Chỉ xem xét công nhận đối với trường hợp bị mắc bệnh có tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên khi làm nhiệm vụ cấp bách, nguy hiểm mà không đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học: Chưa bổ sung quy định chế độ ưu đãi đối với thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học mà tiếp tục thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đặt thù.

Theo bà Hà Thị Minh Lê, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh Quảng Ninh, cần xem xét một số chi tiết như người có công lưu trú tại địa bàn 12 tháng thì được chi trả tại địa bàn, nếu không, cần có chính sách chuyển đến nơi cư trú cho phù hợp, tránh gián đoạn thông tin các chính sách với đối tượng này. Cùng với đó, xem xét đối tượng được ủy quyền nhận chế độ, vì theo Luật Thừa kế thì con được nhận nhưng nhiều người có công hiện nay con cũng đã rất già, có nên xem xét đến hàng cháu nhận chế độ giúp?

Bà Lưu Hồ Loan, Trưởng phòng Người có công (Sở LĐTB&XH tỉnh Sơn La) cũng đề xuất Ban soạn thảo nghiên cứu thực tế ở các huyện miền núi phía bắc những công chức cấp xã vẫn hạn chế về nhận thức và chưa cập nhật hết thông tin các chính sách, nhất là khi có sự thay đổi mang tính kế thừa, vì vậy nếu cắt giảm một số khâu thủ tục ở cấp huyện thì việc thực hiện chính sách cũng sẽ có nhiều khó khăn.

Chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng và thân nhân được tập hợp để quy định một cách thống nhất, rõ ràng. Tùy theo từng đối tượng, người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng được hưởng chế độ ưu đãi gồm: Trợ cấp hằng tháng, phụ cấp hằng tháng, trợ cấp một lần. Bên cạnh đó là các chế độ ưu đãi khác như: Bảo hiểm y tế, điều dưỡng phục hồi sức khỏe. Cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình, phương tiện, thiết bị phục hồi chức năng cần thiết theo chỉ định của cơ sở chỉnh hình, phục hồi chức năng thuộc ngành lao động-thương binh và xã hội hoặc của bệnh viện tuyến tỉnh trở lên. Ưu tiên trong tuyển sinh, tạo việc làm; hỗ trợ để theo học đến trình độ đại học tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao, hoàn cảnh của từng người hoặc khi có khó khăn về nhà ở. Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất ở, khi được mua nhà ở thuộc sở hữu của Nhà nước. Ưu tiên giao hoặc thuê đất, mặt nước, mặt nước biển, ưu tiên giao khóa bảo vệ và phát triển rừng. Vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh. Miễn hoặc giảm thuế theo quy định của pháp luật.

Đỗ Hương