Tai nạn đường sắt liên tiếp: Ý thức người dân còn hạn chế

Ảnh minh hoạ

Liên tiếp 2 vụ tai nạn đường sắt vào kì nghỉ lễ

Sáng 3/9, vào lúc 7h20’, đoàn tàu khách mang số hiệu SE3 do đầu máy 943 kéo, khi đến Km 491 800 (khu gian Ngân Sơn – Thọ Lộc, tuyến đường sắt Hà Nội - TPHCM (thuộc xã Cự Nẫm, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình) đã va chạm với một xe máy xúc đi qua đường sắt.

Vụ tai nạn khiến tài xế lái máy xúc bị thương, nạn nhân đã được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa huyện Bố Trạch. Hành khách đi trên đoàn tàu SE3 an toàn. Về tài sản, đầu máy 943 bị đổ, 3 toa xe sát đầu máy bị trật bánh, máy xúc bị hư hỏng.

Đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) cho biết, đây là lối đi tự mở đã được rào thu hẹp từ tháng 4/2017 và cắm biển “Chú ý tàu hỏa”. Nguyên nhân ban đầu được xác định do lái xe máy xúc thiếu chú ý quan sát khi đi qua đường sắt, cố tình cho xe vượt qua lối đi tự mở đã được rào thu hẹp.

Tiếp đến trưa ngày 4/9 thêm một vụ tai nạn thương tâm xảy ra vào lúc 12h20', đoàn tàu khách mang số hiệu SE7 khi đến km 1435 980 (tuyến đường sắt Hà Nội - TP HCM) thuộc xã Cà Ná, huyện Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận đã va chạm với một xe máy khiến 2 nạn nhân thiệt mạng, xe máy bị hư hỏng hoàn toàn. Tai nạn xảy ra tại đường ngang được phòng vệ bằng biển báo.

Có thể thấy, với tình hình trên thì mục tiêu mà ngành đường sắt đề ra trong năm 2017 là “kiềm chế và giảm dần tai nạn giao thông đường sắt so với năm 2016 từ 5-7% ở cả 3 tiêu chí (số vụ tai nạn, số người chết, số người bị thương), không để xảy ra tai nạn đặc biệt nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, giảm ít nhất 5% tai nạn chạy tàu nghiêm trọng, ít nghiêm trọng và 7% sự cố chạy tàu do chủ quan” khó có thể thực hiện được không chỉ bởi hạ tầng đường sắt yếu kém mà còn vì cả ý thức người dân, ý thức địa phương đối với loại hình vận tải này còn hạn chế.

Ý thức địa phương và cả người dân ở đâu?

Báo cáo của Tổng công ty ĐSVN cho biết, hiện trên toàn quốc có 5.564 điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt. Trong đó, đường ngang hợp pháp là 1.516 điểm còn đường dân sinh, lối đi dân sinh tự mở là 4.048 điểm (chiếm 74%).

Tuy nhiên, ngay cả với 1.564 đường ngang hợp pháp này thì có đến 86% không đủ tiêu chuẩn quy định theo Thông tư 62/2015/TT-BGTVT ngày 04/11/2015 của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) quy định về đường ngang (tầm nhìn hạn chế, độ dốc và góc giao cắt của đường bộ qua đường sắt vượt quá quy định,…), đặc biệt là đường ngang tại các vị trí đường bộ song song, liền kề đường sắt và ra vào các khu dân cư, khu công nghiệp...; trang thiết bị tại nhiều đường ngang có gác lạc hậu, xuống cấp, phòng vệ đường ngang chủ yếu dùng sức người.

Ông Đới Sỹ Hưng, Phó Tổng Giám đốc ĐSVN cho biết mặc dù Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch lập lại trật tự hành lang an toàn đường bộ, đường sắt giai đoạn 2014-2020 nhưng việc phối hợp với các địa phương trong việc cảnh giới cũng như ngăn chặn lối đi tự mở còn nhiều bất cập.

Cụ thể, nhiều địa phương chưa triển khai đầy đủ các nội dung quy chế phối hợp đã ký kết với Bộ GTVT. Đặc biệt, 10 tỉnh chưa tổ chức cảnh giới tại các lối đi tự mở có nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông cao, gồm Lào Cai, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bắc Giang, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Thuận; 3 tỉnh, thành phố tổ chức cảnh giới rất ít vị trí so với yêu cầu thực tế (Yên Bái, Hải Phòng, Nghệ An); 3 tỉnh, thành phố chưa chỉ đạo UBND một số xã, phường, thị trấn tiếp nhận quản lý lối đi tự mở trên địa bàn (Hải Phòng, Phú Yên, Khánh Hòa).

Việc cắm biển báo hiệu đường bộ tại các đường ngang chưa được thực hiện đầy đủ; cự ly lắp đặt biển báo chưa đúng quy định theo Thông tư 62; một số vị trí cắm sai, thừa biển báo hiệu (gây hiểu nhầm cho người tham gia giao thông và cho lái tàu khi xác định loại giao cắt). Việc duy tu, bảo dưỡng biển báo chưa được đơn vị quản lý đường bộ thực hiện thường xuyên.

Việc chủ trì giải tỏa, cưỡng chế vi phạm hành lang, phạm vi bảo vệ công trình đường sắt ở một số địa phương thiếu quyết liệt; các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông đường sắt chưa được xử lý kịp thời.

Chính vì tình hình trên mà lãnh đạo ngành GTVT, Thứ trưởng Lê Đình Thọ đã phải bức xúc: “Tại sao nhiều đường ngang phát sinh như vậy mà chính quyền địa phương không có ý kiến gì?”.

Mặc dù ý thức được trách nhiệm là đơn vị phụ trách về đường sắt, song, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Tổng công ty ĐSVN cho rằng, để xảy ra tai nạn đường sắt trách nhiệm lớn nhất là của ngành đường sắt. Tuy nhiên, một bộ phận người dân cũng đang có hạn chế về ý thức chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông đường bộ, đặc biệt khi lái xe qua đường sắt.

Trước tình hình diễn biến tai nạn đường sắt như trên, lãnh đạo ngành đường sắt cho biết, trong 4 tháng cuối năm 2017, Tổng công ty ĐSVN tiếp tục chủ động phối hợp với Cục ĐSVN để sửa đổi, bổ sung các nội dung trong “Quy chế phối hợp” cho phù hợp với điều kiện thực tế. Theo dõi, nắm bắt kịp thời tình hình tai nạn giao thông đường sắt của các địa phương để phối hợp đưa ra các biện pháp nhằm hạn chế và kéo giảm tai nạn.

Tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương trong việc quản lý, bảo vệ hành lanh an toàn giao thông đường sắt. Tăng cường phối hợp với các địa phương để thực hiện danh mục thứ tự ưu tiên xây dựng gờ giảm tốc đối với đường ngang đường sắt.

“Chúng tôi sẽ chủ động tìm nguồn kinh phí để thực hiện việc cảnh giới tại các đường ngang có nguy cơ xảy ra tai nạn cao, thực hiện tốt công tác bảo vệ kết cấu hạ tầng trong mùa mưa lũ, đặc biệt là các vị trí xung yếu, đoạn đường đèo, dốc, cầu đường sắt. Đẩy nhanh tiến độ thi công, thực hiện các công trình, dự án về đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường sắt đã được phê duyệt”, ông Vũ Anh Minh cho biết.

Riêng đối với Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, lãnh đạo ngành đường sắt đề nghị, đơn vị này phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam; chỉ đạo Ban An toàn giao thông các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương tăng cường thời lượng tuyên truyền về an toàn giao thông nói chung và an toàn giao thông đường sắt nói riêng.

Tổng công ty ĐSVN cũng đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các Sở GTVT các địa phương cắm đầy đủ các loại biển báo hiệu đường bộ, cắm biển hạn chế phương tiện cơ giới đường bộ, sớm triển khai xây dựng gờ giảm tốc cưỡng bức tại 97 vị trí theo danh mục phê duyệt của Bộ GTVT. Đồng thời, sửa chữa, cải tạo mặt đường bộ tại các đường ngang, lối đi tự mở, giải phóng tầm nhìn, mở rộng mặt cắt sang đường bộ tại các đường ngang mà đường bộ song song liền kề với đường sắt.

Phan Trang