Công khai, minh bạch trong kinh doanh điện

- Thưa ông, Bộ Công Thương vừa có thông tin về việc mức điều chỉnh tăng giá điện là 8,36% vào nửa cuối tháng 3/2019. Ông có thể cho biết cụ thể hơn về những thông tin này?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân các năm nói chung và điều chỉnh giá điện năm 2019 nói riêng được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, đảm bảo nguyên tắc giá điện được thực hiện theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, thu nhập của người dân trong từng thời kỳ.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương. Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Sau khi có kết quả kiểm tra giá thành sản xuất kinh doanh điện của EVN năm 2017 và Bộ Công Thương ban hành Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện năm 2019, Bộ Công Thương đã chỉ đạo EVN xây dựng các phương án giá điện năm 2019 theo các thông số đầu vào để tính toán giá điện và phân bổ các khoản chênh lệch tỷ giá còn treo theo quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg.

Theo đó, các phương án giá điện đã được Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét theo quy định và cũng đã được báo cáo cấp có thẩm quyền. Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với Tổng cục Thống kê – Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện đánh giá tác động của việc tăng giá điện đến các chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chỉ số giá sản xuất (PPI) và tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP).

Các phương án được cân nhắc với mục tiêu là đưa vào dần các chi phí còn treo, đồng thời đảm bảo phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, có xem xét đến tình hình kinh tế vĩ mô.

- Công tác công khai minh bạch hoạt động kinh doanh điện, điều hành giá điện đang thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội, xin ông cho biết trong thời gian qua Bộ Công Thương đã thực hiện công việc này như thế nào?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Công tác công khai minh bạch trong hoạt động sản xuất kinh doanh điện đã được Bộ Công Thương hết sức chú trọng, cụ thể ở các hoạt động sau:

Một là, để việc thực hiện công khai minh bạch về hoạt động kinh doanh điện, ngày 22/4/2014, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-BCT năm 2014 về việc tăng cường công khai, minh bạch đối với hoạt động kinh doanh điện.

Từ khi ban hành Chỉ thị số 11/CT-BCT đến nay, định kỳ hàng tháng, hàng quý, Bộ Công Thương đã thực hiện công khai trên trang thông tin điện tử của Bộ Công Thương về tỷ giá USD, giá than, giá dầu trong nước và thế giới, giá khí, cơ cấu sản lượng điện mua, giá mua điện bình quân hàng tháng, phụ tải cực đại và công suất khả dụng của hệ thống điện...

Hai là, về công khai giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2017 của EVN. Trong năm 2018, trên cơ sở báo cáo chi phí và giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2017 của EVN được kiểm toán, Bộ Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2017 của EVN với sự tham gia của đại diện: Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Hội Điện lực Việt Nam, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam.

Ngày 30/11/2018, Bộ Công Thương đã chủ trì tổ chức họp báo để công khai kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2017 của EVN. Tại cuộc họp này, đã công bố công khai các thông tin như sản lượng điện, chi phí từng khâu (phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, phụ trợ - quản lý ngành), chi phí sản xuất kinh doanh điện tại các huyện, xã đảo khu vực chưa nối lưới điện quốc gia, thu nhập từ các hoạt động có liên quan đến sản xuất kinh doanh điện và các khoản chi phí chưa tính vào giá thành sản xuất, kinh doanh điện năm 2017. Bộ Công Thương cũng đã cung cấp thông tin kịp thời cho các cơ quan báo chí và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ để mọi người được biết.

Sau khi EVN có báo cáo chi phí và giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2018 được kiểm toán, Bộ Công Thương tiếp tục thành lập đoàn kiểm tra liên Bộ ngành để thực hiện kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2018 của EVN và tổ chức họp báo để công bố kết quả kiểm tra đúng quy định.

- Thưa ông, hiện nay giá điện Việt Nam so với giá điện các nước trong khu vực và trên thế giới  như thế nào?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Thống kê giá điện 25 nước năm 2018 bao gồm cả các nước phát triển và đang phát triển, trong đó có các nước trong khu vực như Lào, Philippines, Indonesia, Camphuchia, Trung Quốc, Ấn Độ thì giá điện của Việt Nam năm 2018 đang ở mức 0,074 USD/kWh, thấp nhất trong số các nước được thống kê.

So sánh giá điện năm 2018 của Việt Nam so với các nước trong khu vực được thống kê cho thấy, giá điện của Việt Nam đạt 91,9% so với giá điện của Trung Quốc, Ấn Độ; 81,7% so với giá điện của Lào; 73,5% so với giá điện của Indonesia; 50,4% so với giá điện của Philippine và 38,7% so với giá điện của Campuchia.

Nếu giá điện lần này được điều chỉnh tăng ở mức 8,36% so với giá điện bình quân hiện hành thì giá điện của Việt Nam sẽ ở mức 0,080 USD/kWh (tỷ giá tại ngày 5/3/2019), mức giá này tương đương so với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ.

Bộ Công Thương đánh giá thế nào về những tác động của việc điều chỉnh tăng giá điện ở mức 8,36% tới các chỉ số kinh tế vĩ mô như GDP, CPI cũng như hoạt động kinh doanh, tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp?

Ông Nguyễn Anh Tuấn: Bộ Công Thương đã phối hợp với Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) thực hiện đánh giá tác động của các phương án điều chỉnh giá điện đến các chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chỉ số giá sản xuất (PPI) và tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP), cụ thể các phương án điều chỉnh giá điện làm tăng CPI trong khoảng từ 0,26% - 0,31%, làm tăng PPI trong khoảng từ 0,15% - 0,19%, làm giảm GDP trong khoảng từ 0,22% - 0,25%.

Mức độ phân bổ các khoản chênh lệch tỷ giá còn treo sẽ được xem xét trên cơ sở đánh giá ảnh hưởng của điều chỉnh giá điện đến các chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chỉ số giá sản xuất (PPI) và tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) cũng như đến các ngành nghề sản xuất và các hộ sinh hoạt.

Riêng đối với các hộ nghèo, hộ chính sách nhằm thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc hỗ trợ các hộ nghèo, hộ chính sách, Bộ Công Thương tiếp tục thực hiện theo quy định tại Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 07/4/2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, theo đó, hộ nghèo được hỗ trợ với mức hỗ trợ hàng tháng tương đương số lượng điện sử dụng 30kWh/hộ/tháng.

Hộ chính sách xã hội có lượng điện sử dụng không quá 50 kWh/tháng được hỗ trợ với mức hỗ trợ hàng tháng tương đương số lượng điện sử dụng 30kWh/hộ/tháng.

Trên cơ sở mức giá bán lẻ điện bình quân điều chỉnh được phê duyệt, Bộ Công Thương sẽ có những điều chỉnh cụ thể đối với từng nhóm khách hàng theo thẩm quyền theo quy định tại Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 07/4/2014 về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho phù hợp.

- Cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

Toàn Thắng (thực hiện)