Xây dựng quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực giao Đảng đoàn Quốc hội chủ trì xây dựng quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật. 

Đảng đoàn Quốc hội đã thành lập Ban Soạn thảo làm việc nghiêm túc, thận trọng, nghiên cứu tiếp thu tài liệu, soạn thảo dự thảo, lấy các ý kiến của các cơ quan có liên quan và trình Bộ Chính trị cho ý kiến. Đồng thời, tổ chức các hội thảo, lấy ý kiến 63 tỉnh ủy, thành ủy, các thành viên trong Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ngoài ra, dự thảo quy định đã được lấy ý kiến của Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, trình Đảng đoàn Quốc hội thảo luận cho ý kiến.

Tại phiên họp, các thành viên Ban Soạn thảo tiếp tục trao đổi, thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung tiếp thu, chỉnh lý theo ý kiến của Đảng đoàn Quốc hội và các ý kiến của các cơ quan, tổ chức hữu quan. Trên cơ sở đó hoàn thiện dự thảo và các tài liệu liên quan đến trình Đảng đoàn Quốc hội để trình Bộ Chính trị.

Các ý kiến trong Ban Soạn thảo thống nhất với các nội dung của dự thảo quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công công tác xây dựng pháp luật; đánh giá cao việc chuẩn bị hồ sơ dự thảo được chuẩn bị nghiêm túc, công phu; thống nhất giao Thường trực Ban Soạn thảo, Tổ biên tập tiếp tục nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến để hoàn chỉnh hồ sơ trình Đảng đoàn Quốc hội.

Đa số ý kiến các thành viên Ban Soạn thảo thống nhất về tên gọi, kết cấu của dự thảo với 4 chương, gồm các quy định chung, chương về kiểm soát quyền lực, chương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ và điều khoản thi hành. Các ý kiến cũng cơ bản thống nhất với quy định về nguyên tắc kiểm soát quyền lực, bảo đảm phù hợp với quy định của Đảng, không mâu thuẫn với văn bản của Nhà nước và thống nhất với các quy định liên quan; thống nhất về quy định nội dung xin ý kiến cấp ủy của văn bản, về thời điểm và chủ thể xin ý kiến bảo đảm phù hợp với quy chế làm việc của Trung ương, cấp ủy và phù hợp với thực tiễn.

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định ghi nhận các ý kiến phát biểu tại phiên họp cụ thể, sâu sắc, thiết thực và cơ bản tiếp thu để hoàn thiện dự thảo;  nhấn mạnh việc xây dựng quy định của Bộ Chính trị là nhiệm vụ hết sức quan trọng được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Bộ Chính trị giao. Nhiệm vụ này cũng nằm trong chủ trương của Đảng và Nhà nước về đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, Đảng đoàn Quốc hội đã ban hành Nghị quyết thành lập Ban Soạn thảo, có kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, trong đó tiếp tục khẳng định đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, phấn đấu hoàn thành trong năm 2023 trình Bộ Chính trị.

Thời gian qua, Ban Soạn thảo đã làm việc khẩn trương và liên tục từ khi được thành lập đến nay để biên soạn và hoàn thiện dự thảo quy định để trình Đảng đoàn Quốc hội để trình Bộ Chính trị.

Qua thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ban Soạn thảo đánh giá cao cơ quan thường trực của Ban Soạn thảo là Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và Tổ biên tập trong quá trình tiếp thu các ý kiến góp ý và hoàn thiện dự thảo. Ghi nhận dự thảo đã bám sát nhiệm vụ được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Bộ Chính trị giao, bám sát Kế hoạch của Đảng đoàn Quốc hội, phù hợp về phạm vi, nội dung và yêu cầu; đồng thời đã tiếp thu rộng rãi các ý kiến của các tỉnh ủy, thành ủy, các đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố, các cơ quan, tổ chức liên quan ở trung ương và địa phương với gần 100 cơ quan.

Về các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, cơ quan soạn thảo đã hệ thống hóa và tổng hợp các quy định hiện hành của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cập nhật các quy định mới nhất của Đảng và Luật Phòng, chống tham nhũng, hướng dẫn của Ban Nội chính Trung ương. 

Công tác xây dựng pháp luật là hoạt động lao động có tính sáng tạo, vừa là lĩnh vực thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, vừa có những đề xuất, sáng kiến mới. Quá trình xây dựng pháp luật yêu cầu tính dân chủ cao, có nhiều cơ quan tham gia, nhiều công đoạn khác nhau, nhiều trình tự, thủ tục, nhiều bước. Do đó, hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật có những đặc thù khác với tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ nói chung.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu làm rõ để quy định cụ thể hơn về các hành vi này, tránh quá rộng và không khả thi, tập trung vào những vấn đề vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật; nhấn mạnh tinh thần thể hiện của quy định về hành vi phải bảo đảm rõ ràng, gọn và khái quát. 

Ngoài ra, cần tiếp tục rà soát hoàn thiện các quy định về biện pháp xử lý, xác định trách nhiệm, loại trừ trách nhiệm… bảo đảm dễ hiểu, khả thi, tránh cách hiểu khác nhau.

LS