Ghép tế bào gốc cho bệnh nhi bị suy tủy nặng

Ảnh minh họa

Bệnh viện Nhi TƯ và Viện Huyết học truyền máu TƯ vừa phối hợp ghép tế bào gốc tạo máu (ghép tủy) thành công cho cháu Trần Ngọc A., 9 tuổi (ở Tiên Lữ, Hưng Yên), mắc bệnh suy tủy nặng.

TS, Dương Bá Trực, Khoa Huyết học lâm sàng (BV Nhi TƯ) cho biết, BV chẩn đoán cháu A. mắc bệnh suy tủy nặng từ tháng 10/2013 và được chỉ định ghép tế bào gốc.

Khi làm xét nghiệm hòa hợp mô (HLA) cho cháu,  các thầy thuốc đã tìm thấy hòa hợp HLA với em ruột của cháu là Trần Ngọc G., 6 tuổi. Tuy nhiên, do hoàn cảnh gia đình cháu A. khó khăn nên ca ghép chưa thực hiện được, vì thế cháu phải đến truyền hồng cầu và tiểu cầu nhiều lần để duy trì cuộc sống và chờ cơ hội ghép tế bào gốc tạo máu.

“Qua trao đổi với các bác sĩ của Viện Huyết học Truyền máu TƯ, chúng tôi biết Viện đang triển khai ghép tế bào gốc tạo máu cho trẻ em và có khả năng quyên góp kinh phí để thực hiện cho những ca đầu tiên. Và cháu A. đã được chuyển từ BV Nhi sang Viện Huyết học Truyền máu để thực hiện ca ghép”, TS. Trực cho biết.

Phần nửa công việc còn lại là thu hoạch tủy xương của cháu G. để truyền cho cháu A. Công việc này được thực hiện tại BV Nhi TƯ, vì trước đó, Viện huyết học truyền máu TƯ chưa thực hiện ca này ở trẻ em bao giờ và thường lấy tế bào gốc bằng phương pháp lấy máu ngoại vi, chứ không phải từ tủy xương.

TS. Dương Bá Trực cho biết, công việc này khá khó khăn vì thông thường, người cho tủy và nhận tủy có cân nặng ít nhất phải bằng nhau thì việc lấy tủy sẽ không gây nguy hiểm đối với người cho. Nhưng trong trường hợp này, cháu G. mới nặng 16kg, chỉ bằng một nửa cân nặng của cháu A. nên phải thu hoạch tối đa tủy xương của cháu G. mới có thể đủ số lượng tế bào gốc tạo máu để ghép.

Ngày 9/3, sau 1 giờ gây mê, các thầy thuốc của BV Nhi đã lấy đủ tế bào gốc ở trong tủy của cháu G. để ghép cho cháu A mà không gây nguy hiểm cho cháu G. Cháu G. được xuất viện sau 1 ngày tiến hành thủ thuật và hiện tại, sức khỏe cháu ổn định.

TS. Dương Bá Trực cho biết, đây là ca ghép không phù hợp nhóm máu (người cho nhóm máu A, người nhận nhóm máu O), vì thế, khối lượng tủy xương cần xử lý loại hồng cầu. Đây là một công việc rất tỉ mỉ, đòi hỏi kĩ năng và kiến thức vững vàng. Và công việc này cũng đã được hoàn thành sau 4 giờ làm việc liên tục của các chuyên gia truyền máu bên Viện Huyết học truyền máu TƯ.

Đến nay, sau hơn 10 ngày ghép, sức khỏe của cháu A. đã ổn định, số lượng bạch cầu bắt đầu tăng dần, sớm hơn dự kiến khoảng 5 ngày.

Theo y văn thế giới, tỷ lệ trẻ bị bệnh suy tủy là 1-2/10.000 trẻ trong 1 năm. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên.

“Riêng tại Khoa huyết học của BV Nhi TƯ, trung bình mỗi năm có khoảng 30 ca cần được chữa trị. Hiện, BV có 3 cháu đang chờ được ghép tủy. Chi phí cho mỗi ca ghép tủy hiện nay tại BV Nhi TƯ vào khoảng 400-500 triệu đồng, trong đó bảo hiểm chi trả 2/3”, TS Dương Bá Trực cho biết.

Những bệnh chủ yếu cần được ghép tủy là bệnh tan máu di truyền bẩm sinh, bệnh suy tủy, bệnh máu ác tính. Tuy nhiên, nguồn cho tủy rất khó khăn vì chỉ có khoảng 25% anh chị em ruột của bệnh nhân mới có các chỉ  số phù hợp để ghép.

Hiện, bệnh suy tủy có 3 cách chữa trị. Thứ nhất là ghép tủy-đây là phương pháp ưu việt nhất với khả năng sống của người bệnh khoảng 75%.

Đặc biệt, với phương pháp này, người nhận sẽ ít mắc các bệnh ghép chống chủ (các bệnh do tế bào của người cho chống lại cơ thể của người nhận sau khi phẫu thuật) so với các phương pháp khác.

Thứ hai là chữa bằng thuốc ức chế miễn dịch (khả năng sống khoảng 60%, nhưng thuốc điều trị rất đắt). Thứ ba là truyền máu hàng ngày, khả năng sống chỉ 10%.

Qua thành công của ca ghép tế bào gốc tạo máu cho cháu A. cho thấy, sự hợp tác và phối hợp nhịp nhàng giữa Viện Huyết học Truyền máu TƯ và BV Nhi TƯ đã góp phần phát triển kĩ thuật ghép tế bào gốc tạo máu ở cả hai đơn vị, nâng cao chất lượng điều trị và cứu sống bệnh nhân mắc các bệnh của cơ quan tạo máu, đồng thời cũng góp phần giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân.

Thúy Hà